Τετάρτη 13 Νοεμβρίου 2019

Ο Κωστής.


       






Γράφει
ο Παν. Ι.Δ. Βλαχάκης.©


   ... Μεσοπόλεμος στην απάνω γειτονιά ενός καταπράσινου χωριού στα πόδια του Πάρνωνα γεννήθηκε το πρώτο αγόρι της οικογένειας ο Κωστής. Ήταν ένα ζωηρό παιδί με σπινθηροβόλο βλέμμα, ανήσυχο πνεύμα, τον διέκρινε η ψυχραιμία και η νηφαλιότητα. Η ζωή ήταν φτωχική, απλή και ήρεμη. Η οικογένεια όπως και οι περισσότερες της περιοχής πάλευαν με τη γη η οποία τους έδινε τα ελέη της και ζούσαν σχετικά καλά. Προόριζε τον Κωστή να μάθει γράμματα. Ήταν ο φυσικός αρχηγός και κουμαντάριζε ακόμα και τις μεγαλύτερες αδελφές του. Τα μικρότερα αδέλφια του τον λάτρευαν.
Όταν ο Κωστής έφτασε στην εφηβεία τα σύννεφα του φασισμού πλάκωσαν την πατρίδα μας. Στη γειτονιά του ζούσε ένας σημαντικός άνθρωπος πολύ μορφωμένος για την εποχή ο δικηγόρος και γλωσσομαθής Σπύρος. Ξανθός ψήλος σαν αρχαίος Έλληνας. Σπούδασε δικηγόρος «κατ οίκον διδαχτείς »!  Τι κατ οίκον; Διάβαζε παντού, κάτω από τα δένδρα ή πάνω στον γάιδαρο από την Κωσσάνα μέχρι το σπίτι τους. Όταν ήταν έτοιμος έδινε εξετάσεις και αρίστευε. Έμαθε μόνος του και δυο ξένες  γλώσσες διαβάζοντας βιβλία.
Τεράστια για την εποχή ήταν η βιβλιοθήκη του Σπύρου. Δεν την είχε μόνο για τον εαυτό του. Όταν κάποιο παιδί της γειτονιάς του ζητούσε βιβλίο το δάνειζε ευχαρίστως. Αργότερα την έκρυψαν στο υπόγειο του Μάρκου κάτω από το φούρνο αλλά προδόθηκε Τα καλά παιδιά οι «μορφωμένοι» ταγματαλήτες πιστοί στις επιταγές του Μεταξά  την έκαψαν. Αλάλαζαν σαν κανίβαλοι γύρω από τα καμένα βιβλία.
... Ο Φιλομαθής νεαρός Κωστής δανειζόταν πολύ συχνά βιβλία το από Σπύρο. Διάβαζε ποίηση λογοτεχνία, Ιστορία κ.α. Όταν έφτασε στα ιδεολογικά ο Σπύρος τον προειδοποίησε. «Τα βιβλία αυτά ανοίγουν τα μάτια και το μυαλό αλλά θα σε οδηγήσουν σε δύσκολους αγωνιστικούς δρόμους. Η επιλογή είναι δική σου.»

                            Ο Κωστής ένα χρόνο πριν εκτελεστεί.
Ο Κωστής έκανε την επιλογή του γράφτηκε στην ΕΠΟΝ μαζί με τις δυο μεγαλύτερες αδελφές του. Αργότερα η οργάνωση του έδωσε όπλο. Τον κατέταξαν στον εφεδρικό ΕΛΑΣ. Αφρούς από το στόμα έβγαλε ο αρχιταγματασφαλίτης συνεπώνυμος αλλά δεν τόλμησε να πειράξει το παιδί. Σεβόταν την συγγένεια; Κατά βάθος θαύμαζε την προσπάθεια του παιδιού; Τη βρώμικη δουλειά την άφησε να την κάνουν άλλοι με μικρότερη εγκληματική δράση.
…Η αγωνιστική δράση του Κωστή ήταν στα πλαίσια της ηλικίας του. Σύνδεσμος ήταν, σκοπός φύλαγε είχε τα αυτιά και τα μάτια του ανοικτά και έδινε πληροφορίες στον ΕΛΑΣ. Ο Δεκαεπτάχρονος αγρότης συμμετείχε σε όλες τις γιορτές της ΕΠΟΝ ελάμβανε μέρος και στα θεατρικά. Χόρευαν ευρωπαϊκούς και λατινικούς χορούς και τραγουδούσαν επαναστατικά τραγούδια.
Οι ταγματαλήτες παρακολουθούσαν και προδιέγραφαν τα νεαρά παιδιά. Πρώτοι στη λίστα ήταν η Αλεξάνδρα, ο Κωστής, οι Λαγούδιδες κ.α. Τώρα που τα αδέλφια των ταγματαλητών οι γερμανοί ναζί ζητούσαν κορμιά βρήκαν την ευκαιρία να βγάλουν το μίσος τους και να βγάλουν χρήματα. Δυο γείτονες και μακρινοί συγγενείς και ένας αγροίκος κτηνάνθρωπος από την κάτω γειτονιά παρέδωσαν τα παιδιά στο γερμανικό φρουραρχείο της Τρίπολης.
Είχαν το θράσος να πουλήσουν εκδούλευση στη φτωχή οικογένεια, ζητώντας λίρες για τη σωτηρία του Κωστή. Υπέθεταν ότι υπήρχαν χρήματα γιατί ζούσε στην Αμερική ένας αδελφός της μητέρας. Διαβεβαίωσαν ότι αν έδιναν τις λίρες στους γερμανούς θα ελευθέρωναν το παιδί. Ο ένας ζήτησε το χωράφι στην Αύραινα και το σπιτάκι στο Παράλιο Άστρος. Ε ρε πατριώτες και μακροσυγγενείς;
…Φυσικά χρήματα δεν υπήρχαν γιατί όλοι οι μετανάστες δεν είχαν «πιαστεί» οικονομικά. Οι γονείς σκέφτηκαν ότι αν έδιναν το μοναδικό χωράφι τους θα πέθαινε από την πείνα όλη η οικογένεια. Από αξιοπρέπεια και περηφάνια δεν δέχτηκαν να διαπραγματευτούν τη ζωή του παιδιού τους. Ένας άλλος λόγος ήταν ότι δεν είχαν εμπιστοσύνη στους υπερπατριώτες τα ανδρείκελα των γερμανών.
....Έλπιζαν ότι δεν θα εκτελούσαν τα παιδιά γιατί δεν βαρύνονταν με αδικήματα. Οι ναζί με τους συνεργάτες τους κράτησαν τα παιδιά φυλακισμένα. Κάθε φορά που ο ΕΛΑΣ τους έδινε ένα κτύπημα στους κατακτητές οι ναζί και τα τσιράκια τους  βάφτιζαν όλους τους πατριώτες κομμουνιστές και τους έστηναν στον τοίχο. Στον συνήθη τόπο εκτελέσεων.
Η προφορική παράδοση λέει ότι τα αγόρια έβαλαν τα κλάματα. Η πανέμορφη και ψυχομένη Αλεξάνδρα τους φώναξε «Ρε μην κλαίτε έτσι και αλλιώς πεθαίνουμε για την πατρίδα και τις ιδέες μας. Σταματήστε να κλαίτε και ετοιμαστείτε να ψάλουμε τον εθνικό ύμνο».
…Την προηγούμενη των εκτελέσεων  ένας ταγματασφαλίτης από την Μάσκλαινα πλησίασε την πανέμορφη Αλεξάνδρα. Της εξομολογήθηκε ότι την έχει ερωτευτεί. Της πρότεινε ότι αν δεχτεί να τον παντρευτεί θα της χαρίσει τη ζωή.  Της υπέδειξε τη θέση που θα στεκόταν, την «συμβούλευσε» να πέσει κάτω με το παράγγελμα πυρ κ.α. Τότε η αγέρωχη Ελληνίδα τον έφτυσε και τον έβρισε φασίστα. Την άλλη μέρα «ο υπερπατριώτης» πήγε εθελοντικά στο εκτελεστικό απόσπασμα. Τώρα τα παιδιά και οι άλλοι πατριώτες τραγουδούσαν τον εθνικό ύμνο.
 Οι μελλοθάνατοι κρατούμενοι μέσα στη φυλακή μετά τους πυροβολισμούς μετρούσαν τις χαριστικές βολής. Οι υπηρέτες των γερμανών είχαν επιλέξει σκόπιμα τον «Συνήθη τόπο εκτελέσεων » κοντά στις φυλακές για να ασκούν ψυχολογική βία στους εγκλείστους πατριώτες. Την ζεστή εκείνη μέρα του Αυγούστου εικοσιέξι πατριώτες – γυναίκες και άντρες- έπεσαν στο βωμό της λευτεριάς.
Εκτελέσεις στις 3 Αυγούστου << Ως εξιλεασμόν δια την γενομένην ανατίναξιν του σιδηρ. συρμού Ρούτσι την 26 λήξαντος και την συνεπεία ταύτης δολοφονίαν στρατιωτών του Τάγματος, Μελιγαλά, εξετελέσθησαν κατόπιν διαταγής του Αρχηγείου εν Τριπόλει την 3 τρέχοντος (σ.σ. Αυγούστου) οι κάτωθι 26 κομμουνισταί ενός εκάστου των οποίων παρατίθεται περιληπτικώς η εγκληματική δράσις>>.

Ο Μικρότερος αδελφός του Κωστή γύριζε από τη βοσκή τις γίδες και τα κατσικάκια. Στο «Μύλο της εκκλησιάς» άκουσε φωνές και αλαλαγμούς και οδυρμούς που έρχονταν από το σπίτι τους. Κατάλαβε ότι έχασε για πάντα τον αγαπημένο του αδελφό τον Κωστή. Ο Δωδεκάχρονος καταστεναχωρήθηκε, εξοργίστηκε, έσφιξε τα χέρια του μέχρι που τα νύχια του τα μάτωσαν. Δάγκωσε τα χείλια του και τα καταγάλανα μάτια του πέταξαν φωτιές.


                                       Ο Κωστής το 1932
...Σκέφτηκε να πάρει ντουφέκι να σκοτώσει τους δολοφόνους του αδελφού του. Το ντουφέκι – δεκαεξάρι με κοκόρια - είχε μπει ενέχυρο για δυο σακιά αλεύρι και δεν ήταν στο σπίτι. Πολλά χρόνια αργότερα το χρυσοπλήρωσε και το ξαναπόκτησε. Ξεθύμανε αλλά έθαψε μέσα του την θλίψη για χαμό του αγαπημένου του αδελφού. Έβλεπε τους δολοφόνους του ανθρώπου τους και απόφευγε να τους πει Καλημέρα. Απαγόρευε στο παιδί του να πηγαίνει στη γειτονιά του δολοφόνου. Αυτή ήταν η εκδίκηση του.
…Χρόνια μετά τον ρωτούσα γιατί δεν εκδικήθηκε τον θάνατο του αδελφού του. Εκείνη την ώρα αν είχα το όπλο τον ένα θα τον ξάπλωνα. Είχε το θράσος να προσποιείτε τον θλιμμένο γείτονα! Ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα; γιατί Τώρα δεν πατάς με το τρακτέρ τον καταδότη – δολοφόνο; Τι θα σου κάνουν; Τροχαίο και τέλος... Τι λες ρε που θα πάρω τις αμαρτίες του. Εξάλλου έχω παιδιά…
Δεν είναι εύκολο να έχεις εκτελεσμένο συγγενή και μάλιστα παιδί. Στους οικείους   τα ψυχολογικά προβλήματα  δεν φεύγουν σχεδόν ποτέ. Οι επιπτώσεις από την απώλεια σημαντικών ανθρώπων είναι εμφανείς. Απουσιάζει  η προσφορά τους στις  οικογένειες στον  κοινωνικό και στον πολιτικό βίο. Όταν ο αδερφός του Κωστή όταν έδινε την μάχη της ζωής του στην εντατική εβδομήντα χρόνια μετά στον λήθαργο - ρόγχο του θανάτου ανάφερε  το όνομα του εκτελεσμένου αδελφού του. Όταν «έφυγε»  με ρώτησε μια νοσηλεύτρια γιατί αποζητούσε τον πατέρα του τον Κωστή! Τα μάτια της είχαν δει πολλά.  Όταν της το εξήγησα περιληπτικά η κοπέλα συγκινήθηκε και δάκρυσε.  
...Ηρωίδα αρχαίας τραγωδίας ήταν η Στάμω η μητέρα του Κωστή. Κάθε πρωί έβλεπε το δολοφόνο του παιδιού της. Δεν άντεξε και είπε την κατάρα της Ανθρώπινη αγανάχτηση θα την χαρακτήριζα. Δεν καταράστηκε να πάθουν κακό τα παιδιά – την άκουσε όλη η γειτονιά να λέει δυνατά: «Να φτάσετε τα παιδιά σας δεκαοκτώ ετών και να μην τα ξαναδείτε. Δεν καταριέμαι να πεθάνουν τα παιδιά γιατί αυτά δεν φταίνε. Να ζήσουν σε ξένα μέρη και να μην έρθουν ούτε στο θάνατο σας »
Ο γιος του ενός ζει πολλά χρόνια σε ξένη χώρα και καταδίκασε τις πράξεις του πατέρα του. Ο γιός του άλλου βολοδέρνει σε διάφορες πόλεις της πατρίδας μας κάνοντας δουλειές του ποδαριού. Κοιμάται στα παγκάκια και μπαινοβγαίνει σε ψυχιατρεία και είναι για να τον λυπάσαι.
Τι να υποθέσω;  Δεν πιστεύω σε ευχές και σε κατάρες δεν ξέρω. «Αν άκουγε ο θεός τον κόρακα θα είχε καταστραφεί ο κόσμος » – έλεγε ένας θυμόσοφος συγχωριανός μου. Ας υποθέσω ότι η φύση πλήρωσε τα ανθρωποειδή με αυτό το νόμισμα.
Πιστεύω ακράδαντα ότι Άνθρωποι σαν τον Σπύρο, την Αλεξάνδρα, τον Κωστή, τον, την, τον…. έλειψαν από την μεταπολεμική κοινωνία. Η Θυσία των παιδιών πότισε το δένδρο της λευτεριάς.