Ο ΧΑΡΑΛΑΜΠΗΣ ΜΑΛΩΝΕ.

     Επιμέλεια. 

Παν Ι.Δ. Βλαχάκης. 

                                                Στη μνήμη του Σταμάτη Μάκρη.

Ο Σταμάτης I. Μακρής γεννήθηκε στη Μυγδαλιά της Γορτυνίας το 1936.  Έφυγε από κοντά μας στις 10 Οκτ 2014. Απόφοιτος της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Τριπόλεως, μετεκπαιδεύτηκε στα Μαράσλειο Διδασκαλείο. Δάσκαλος, υπηρέτησε σε διάφορα σχολεία της χώρας και επί δεκαπενταετία στα Πρότυπα Δημοτικά Σχολεία της Ακαδημίας. Έκλεισε την σταδιοδρομία του Σχολικός Σύμβουλος στην περιφέρεια Γορτυνίας. Γνώστης και ερμηνευτής του παραδοσιακού δημοτικού τραγουδιού, έχει εμφανιστεί σε ανά­λογες εκπομπές του Ραδιοφώνου και της Τηλεόρασης. Παίζει κλαρίνο, φλογέρα, λαούτα, βιολί, ντέφι, τουμπελέκι, ακορντεόν. Στο έργο του << Βίωμα και Μεράκι >> ο  Σταμ. Μακρής, ένα πραγματικό έργο ζωής, που αποτελείται από ένα βιβλίο (300 σελ.), 21 κασέτες και 21 CD, καταγράφει 300 Δημοτικά Τραγούδια εκ των οποίων τα 200 καταγράφονται για πρώτη φορά. Το βιβλίο περιλαμβάνει τους στίχους των τραγουδιών  και σχόλια λαογραφικού και ιστορικού περιεχομένου.  Εκτός από τα 21 cd έχει καταγράψει και άλλα τραγούδια σε  cd .

 ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΓΛΕΝΤΙ     14^η κασέτα, 14^ο  CD.  ­

Αχ, ο Χαραλάμπη ς μάλωνε, μαλώνει με το χάρο

Αχ, χάρε μου, σε παρακαλώ και σου ζητώ μια χάρη

Αχ, μια άδεια θέλω τρίμερη τον Αύγουστο το μήνα

(Αχ, στις δώδεκα, στις δεκατρείς μέχρι τις 4εκαπέντε)

Αχ, να πά' στο έρμο μου χωριό, πού 'ναι το πανηγύρι

(Αχ, να πά 'να ιδώ τους φίλους μου κι όλους τους συγγενήδες)

 (Αχ, να ιδώ αν ζεί η μάνα μου, η δόλια μου γυναίκα)

Αχ, να ιδώ αν ζούν τ' αδέρφια μου, τί γίναν τα παιδιά μου

Αχ, γιατί μικρά ορφάνεψαν, να μη μου τα μαλώνουν

Αχ, αν μου βαφτίσαν το παιδί, αν βάλαν' τ' όνομά μου

(Αχ, να πάω και στην εκκλησιά, στης Παναγιάς τη χάρη

Αχ, να της ανάψω 'να κερί, να πάω και λιβάνι)

(Αχ, να βγούμε και στην αγορά, που παίζουν τα κλαρίνα

Αχ, που παίζει ο Ντρούλιας κι ο Μακρής και λέν' τραγούδια φίνα)

             Από το βιβλίο του ΒΙΩΜΑ ΚΑΙ ΜΕΡΑΚΙ.         Σελ 165- 167

Ο καημός του χαμένου αδερφού, που δεν γιατρεύεται όσα χρόνια κι αν πε­ράσουν, αποτέλεσε κίνητρο για τον Θόικο τον Κωνστάντιο (Θεόδωρο Κ. Γιαννόπουλο), τον αλησμόνητο εκείνο πατριώτη, να γράψει το τραγούδι αυτό το 1974. Αναφέρεται στον αδερφό του Χαραλάμπη (Μπάμπη Κ. Γιαν­νόπουλο, 1903 -1946, στη φωτογραφία), αγωνιστή της Εθνικής Αντίστα­σης, μέλος του ΕΑΜ, που τον βασάνισε απάνθρωπα μέχρι θανάτου η ορδή του παρακρατικού αποσπάσματος του Γκρίνια (από του Τζόγια, Πράσινο Ηλείας). Συνεργάτες, δυστυχώς, βρήκε ο Γκρίνιας ομόψυχους ομοϊδεάτες του κι από τα χωριά μας. Μαζί του βασανίστηκαν άλλοι 40 περίπου πατρι­ώτες, άντρες και γυναίκες, και το εικοσάχρονο παλικάρι Γρηγόρης Πολύ­δερας του Σπηλιώτη, που ξεψύχησαν ταυτόχρονα.

                                 

         Ο Σταμάτης Μακρής κιθάρα μαζί τον πατέρα του τον κλαριτζή Γιάννη Μακρή  Μαλαπέρδα.   

 Τους θείους μου Θανάση Γιαννόπουλο και Κώστα Μαλαπέρδα - Τζίνο, κα­θώς ήταν σακατεμένοι από το πολύ ξύλο, για να γλιτώσουν τους έβαλαν σε κριαρίσια τομάρια και σώθηκαν. Ήταν 1 η Οκτώβρη 1946, μετά το δημο­ψήφισμα του Σεπτέμβρη για το βασιλιά και τις εκλογές του Μάρτη, στις οποίες είχε κάνει αποχή το ΚΚΕ. Το πολιτικό κλίμα ήταν βαρύ. Οι παρα­κρατικοί ακροδεξιοί βασιλόφρονες, και μαζί τους κάθε είδους κοινωνικά αποβράσματα και καθάρματα, μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας δρούσαν α­σύδοτοι, ανεξέλεγκτοι, κι έσπερναν το φόβο και τον τρόμο στους αριστε­ρούς και δημοκρατικούς πολίτες. «Όποιος δεν ψηφίσει βασιλιά την άλλη μέρα δε θα ζεί», έλεγαν. Αυτό δεν πτόησε πολλούς αγωνιστές και δημο­κράτες, να μην ψηφίσουν βασιλιά. Ο Χαραλάμπης έκατσε στην κάλπη ως αντιπρόσωπος της αβασίλευτη ς Δημοκρατίας.

Αφού, λοιπόν, οι παρακρατικοί, έβγαλαν τ' αποτελέσματα του δημοψη­φίσματος όπως τα ήθελαν, πήραν σβάρνα τα χωριά για εκδίκηση. Αυτό έ­κανε και ο Γκρίνιας με τους δικούς του. Ήρθαν στο χωριό μου, που ας ση­μειωθεί ήταν αριστερό χωριό, «Μικρή Μόσχα» το έλεγαν, και αφού, βάσει καταστάσεως που τους έδωσαν, μάζεψαν του 40 πατριώτες, τους οδήγη­σαν στη θέση «Γούρνες», ένα χιλιόμετρο μακριά. Εκεί τους έδερναν ώρες ατέλειωτες. Και θα τους έδερναν ...ακόμα, αν δεν έπιανε δυνατή βροχή, θεομηνία! Θυμάμαι πως οι γυναίκες έκαναν το σταυρό τους και δόξαζαν το θεό. Το θεώρησαν θαύμα! Έτσι, δεν πρόλαβαν να τους αποτελειώσουν ό­λους. Δύο ήταν οι...«τυχεροί»: ο θείος μου ο Μπάμπης κι ο Γρηγόρης του Σπηλιώτη.

Αυτοί πέρασαν στην ιεραρχία των αθανάτων!

   Αυτά που έγιναν στις «Γούρνες» στιγματίζουν τον πολιτισμό μας κι όσοι

τα ζήσαμε είναι δύσκολο, όση καλή διάθεση και να έχουμε, να τα ξεχάσου­με και να συγχωρήσουμε τους άμεσα ή έμμεσα υπαίτιους... Ας είναι!

Δικός μου σκοπός δεν είναι να εξιστορήσω με λεπτομέρειες και σε βά­θος αυτά τα γεγονότα. Πήρα αφορμή από το τραγούδι και έθιξα ορισμένα πράγματα. Ας έρθει ο ιστορικός κι ας τα εξιστορήσει αναλυτικά. Όχι για ν' αναβιώσει τα πάθη και τα μίση. Αλλά γράφοντας τις αρνητικές σελίδες της ιστορίας θα προκύψουν θετικά αποτελέσματα για τους επερχόμενους. Θα αποτελέσουν «παραδείγματα προς αποφυγήν».

                                        

                                          Χαραλάμπης (Μπάμπης Κ. Γιαννόπουλος (1903 –1946).

Ο Χαραλάμπης, στο τραγούδι μας, μαλώνει με τον χάρο και ζητάει τρείς μέρες άδεια ν' ανέβει στον απάνου κόσμο. Όχι σε τυχαία ημερομηνία, αλ­λά το Δεκαπενταύγουστο, στο πανηγύρι, που μαζεύονται όλοι οι πατριώ­τες και γλεντάνε με τον Μακρή και τον Ντρούλια.

 Να τους' δεί, να γλεντή­σει, να ξεχλιάνει από το βάρος της πλάκας. Να ιδεί τη γυναίκα του, τα παι­διά, τη μάνα, τ' αδέρφια, τους συγγενείς, τους φίλους, κι αν εκπληρώθηκε η επιθυμία του να πάρει ο αβάπτιστος γιός του τ' όνομά του, λές και του το 'λεγε ο «δαίμονάς» του που τον άφησε αβάπτιστο!

   Και έτσι ήταν. Όπως μου διηγιόταν η θειά μου η Βασίλω, αδερφή του πα­τέρα μου, του έλεγε:

Έλα, νοικοκύρη, να βαφτίσουμε το παιδί!

-Άσ' το, μωρή, εμάς θα μας σκοτώσουνε και θα πάρει τ' όνομά μου! Και το πήρε τ' όνομά του. Είναι ο Μπάμπης, ο πρώτος μου ξάδερφος, διαλεχτός άνθρωπος και εξαίρετος δάσκαλος, τώρα προϊστάμενος της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στο Νομό Ηλείας...

Αυτόν τον καημό, αυτόν τον πόνο, αυτή την πίκρα έβγαζε από τα φυλλο­κάρδια του ο μακαρίτης ο Θόικος κι αυτά βγάζουμε κι εμείς όταν μαζευό­μαστε και το τραγουδάμε.

ΔΥΣΚΟΛΑ ΠΑΙΔΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ.

Γράφει ο Αγιαννίτης

   Δάσκαλος

 Κώστας Σωτ. Ιατρίδης.

Κώστας σήμερα Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2014. Παρακάτω μια ευχάριστη είδηση. Τη βρήκα σήμερα σε μια ελληνική εφημερίδα και με συγκίνησε.. Μού θ ύ μ ι σ ε τα δύσκολα π α ι δ ι κ ά μου χρόνια. Η μάνα μου διαφωνούσε με την επιθυμία μου να γραφτώ στο τότε Γυμνάσιο του Άστρους. Το επιχείρημά της ήταν σοβαρό, συγκεκριμένο και χειροπιαστό: " Ρε παιδάκι μου , αν πας εσύ στο Γυμνάσιο, ποιος θα φροντίζει τις δύο γίδες μας; Εγώ δεν προλαβαίνω. Χάραμα φεύγουμε εμείς οι γυναίκες για το μάζεμα των ελιών, αργά το βράδυ γυρνάμε στο σπίτι μας! Σκέψου το καλά! Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα! Το λ α δ ά κ ι μας είναι πολύ λίγο και ακριβό! Και εσύ χαλάς πολύ λάδι στο λυχνάρι το βράδυ που διαβάζεις μέχρι πολύ αργά! Δεν με ακούς εμένα τη μαύρη που τρέχω νύχτα μέρα να σε μεγαλώσω εσένα και το μικρότερο αδερφό σου! Το ξέρεις ότι αυτή η περίεργη επιθυμία σου για τα γράμματα μάς κόβει τα χέρια; Θα μάς ψοφήσουν τα ζωντανά μας. Οι γίδες μας και οι προβατίνες μας σε έχουν ανάγκη! Σε χρειάζονται! Θα μάς φέρει πιο πολλή φτώχεια από αυτή που έχουμε, αυτή η επιμονή σου να πας να μάθεις γράμματα! Βλέπεις ο π α τ έ ρ α ς σου δεν έζησε!! Μάς ά φ η σ ε νωρίς. Μόλις στα τριάντα πέντε του π έ θ α ν ε !
                                       

 

                                                                  Ξυλοκάμινο.

Δ η λ η τ η ρ ι ά σ τ η κ ε από τα α έ ρ ι α που έβγαιναν από τα ξυλοκάμινα.

Τα έφτιαχνε εκεί πάνω στη ΓΑΣΤΡΑ.

Είναι εκείνο το βουναλάκι. Είναι εκεί απέναντι.

Βρίσκεται πιο πάνω από το μοναστήρι της ΛΟΥΚΟΥΣ. Είναι εκεί ποιο πάνω από τη ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ, απέναντι από τα Δολιανά και από το ΚΑΜΙΝΑΡΙ, το χωριουδάκι που είχε γεννηθεί ο πατέρας σου !"  Η μάνα μου είχε δίκιο!

Αυτές οι δύο γίδες και οι δύο προβατίνες μάς έδιναν το γάλα , το γιαούρτι και το τυρί. Ευτυχώς που δεν ακολούθησα τις πρακτικές συμβουλές της μάνας μου! Τελικά πήγα στο Γυμνάσιο και στα παραπέρα και παραπάνω σχολεία . . . . Δεν μετάνιωσα! Εδώ τελειώνουν οι δικές μου αναμνήσεις που μού ήρθαν συνειρμικά στο νου μου!

Διάβασέ την παρακάτω είδηση και εσύ και γράψε τη γνώμη σου. Φυσικά, αν έχεις κάποιες προσλαμβάνουσες παραστάσεις Αν δεν έχεις, τότε, δεν θα καταφέρεις να νιώσεις το παρακάτω κείμενο της εφημερίδας.

Επί πλέον σού είναι αναγκαία και η λεγόμενη ε υ ν σ υ ν α ί σ θ η σ η! Αν δεν την έχεις, τότε καλύτερα ασχολήσου με ποδόσφαιρο, με μόδα και με τα παρόμοια κουτσομπολίστικα θέματα που γεμίζουν τη κενή καρδιά μερικών β ο υ τ υ ρ ό π α ι δ ώ ν !!

Μια χώρα μπορεί να ελπίζει σε ένα καλύτερο μέλλον μόνο όταν διαθέτει πολίτες που θέλουν, προσπαθούν και πετυχαίνουν να γίνουν οι ίδιοι καλύτεροι άνθρωποι. Το παράδειγμα έρχεται από τη 48άχρονη Ντίνα, που αναφέρεται σήμερα σε ρεπορτάζ της «Ε». Είναι μια καθαρίστρια, εργαζόμενη μητέρα, που στα 36 της χρόνια αποφάσισε να τελειώσει το σχολείο και δέκα χρόνια μετά κατάφερε να πάρει πτυχίο στην Κοινωνική Ανθρωπολογία από το Πάντειο. Σήμερα διαβάζει Φιλοσοφία και Ιστορία, Φουκώ και Αριστοτέλη.

Γνώρισε από μικρή τι σημαίνει δουλειά. Στα δεκατρία της έγινε γαζώτρια σε εργοστάσιο ενδυμάτων. Τρία χρόνια μετά, ξεκίνησε να καθαρίζει σπίτια. Παντρεύτηκε στα 18 και άρχισε να μεγαλώνει τα παιδιά της, αλλά μόνο όταν έγιναν μαθητές στο Γυμνάσιο, αποφάσισε να τελειώσει κι εκείνη το σχολείο. Κόντρα σε στερεότυπα, αλλά και σε πραγματικές δυσκολίες. Δουλειά, παιδιά, σχολείο κι αγώνας για επιβίωση - όλα μαζί. Δεν τα παράτησε!

Εκστασιάστηκε με το «Δώρο» του Μαρσέλ Μος, ξενυχτούσε με τον Μαλινόφκσι ως φοιτήτρια και γνώρισε από πρώτο χέρι το ρατσισμό ως «καθαρίστρια». Αναμενόμενο σε μια κοινωνία που δίνει α ξ ί α όχι στον άνθρωπο, αλλά στη θ έ σ η , στο α ξ ί ω μ α και στον κάθε λογής τίτλο που τον συνοδεύει. Λες και μετράει πραγματικά εάν σε αποκαλούν διευθυντή, βουλευτή ή υπουργό - αυτό, όμως, γίνεται. Λες κι έχουν αξία τα πτυχία, όταν δεν συνοδεύονται από τη γνώση. Λες και προσδίδει κύρος το επάγγελμα.

                                                       Χαλάσματα στη Μάνα του Νερού. 

Π α ρ α μ έ ν ε ι καθαρίστρια η ίδια και το κάνει σ υ ν ε ι δ η τ ά. Ζει με τα 270 ευρώ μηνιάτικο, αλλά πάνω απ' όλα παραδίδει μαθήματα α ξ ι ο π ρ έ π ε ι α ς σε όλους. Κέρδισε το στοίχημα της γνώσης, καταλαβαίνει τον κόσμο και πώς κινούνται τα πράγματα στην κοινωνία του ωφελιμισμού, της αμετροέπειας και του δήθεν. Έσπασε τα καλούπια και απέδειξε ότι οι νοοτροπίες αλλάζουν μόνο μέσα από τη γνώση. Και μόνο σε ανθρώπους που αποφασίζουν να μάθουν, όσο δύσκολο κι αν φαντάζει. Όσο υπάρχουν άνθρωποι σαν την Ντίνα κι όσο περισσότεροι γίνουν, υπάρχει ελπίδα. Μόνο αυτοί θα αξιώσουν ένα καλύτερο μέλλον. Οι άλλοι θα συνεχίσουν να συρρέουν στα βουλευτικά γραφεία -ζητώντας ρουσφέτια και διορισμούς από το παράθυρο- και θα προσμένουν σωτήρες….

Τώρα, μπορείς να γράψεις και εσύ κάτι από τα δικά σου βιώματα. Φυσικά αν είσαι ένα από εκείνα τα παιδιά που τα είχαν όλα, εσύ δεν είσαι σε θέση να καταλάβεις τίποτα από τα παραπάνω!! Γεια και χαρά. Ο Κώστας, εκείνο το παιδί που τότε αγωνιζόταν να πάει στο Γυμνάσιο του Άστρους με τα πόδια και με πολλή αγωνία προσπαθούσε να πείσει τη μάνα του να του επιτρέψει να πάει στο σχολείο, παρόλο που οι δύο γίδες και οι δύο προβατίνες τον είχαν απόλυτη ανάγκη.

καπ. ΓΙΩΡΓΗΣ ΚΟΔΕΛΑΣ.

Επιμέλεια - Σχόλια

Παν. Ι.Δ. Βλαχάκης.          

   Από χειρόγραφο του συναγωνιστή του Κώστα Γεωρ. Λυμπεράκη. Κράτησα τη και το  ύφος. Το 1986 το βέβηλο χέρι μου τόλμησε να διορθώσει κάποιες λέξεις, μου το ζητούσε ο ίδιος ο αείμνηστος μπάρμπα Κώστας. Τον παρότρυνα και έγραψε είχε τελειώσει το Σχολαρχείο και τα σχολειά της φυλακής!!!

<< Με την ευκαιρία της επετείου της μάχης της Βλαχέρνας θα αναφερθώ σε έναν από τους πρωταγωνιστές της τον ΓΙΩΡΓΗ ΚΟΔΕΛΑ. ►1

Ήταν από τα Βέρβενα της Αρκαδίας. Στις αρχές της ίδρυσης του Ε.Α.Μ. δούλεψε στις πολιτικές οργανώσεις του χωριού του, και ύστερα στα γύρω χωριά.

Στα τέλη του Αυγούστου του 1943 δόθηκε εντολή από την επιτροπή του

Ε.Α.Μ. Αρκαδίας μαζί με τέσσερις (4) άλλους μαχητές να συνοδεύουμε την ΕΑμική Επιτροπή Κυνουρίας δεδομένου ότι στον Αγ. Πέτρο Κυνουρίας υπήρχαν ακόμη Γερμανοί. Τα όπλα μας ήταν ένα περίστροφο των 38mm, ένα μπερέτα πλακέ, ένα δίκαννο, ένα όπλο Ιταλικής προέλευσης και ένα Στεν (αυτόματο).

                           

                                                 Ο καπ. Γιώργης Κοδέλας στην Κρήτη.                

Ανάμεσα μας, δηλαδή σε όλη την ένοπλη αυτή ομάδα δημιουργήθηκε συναγωνιστική και αδελφική αλληλεγγύη. Ο Γιώργης Κοδέλας ανάλαβε ►2 να μαζέψει από τους τσοπάνηδες Ανδρίτσα και Αχλαδόκαμπο τα όπλα που είχαν εγκαταλείψει οι Εγγλέζοι στη φυγή τους από τους Γερμανούς, στη μάχη που δόθηκε εκεί γύρω. Έτσι η ομάδα μας εξοπλίστηκε αρκετά καλά.

Στο Άστρος που ήταν μια περιοχή ελεύθερη είχε την έδρα της η Επ. Επ Κυνουρίας, άρχισαν να φτάνουν νέα παιδιά και κυρίως ΕΠΟΝΙΤΕΣ από τις γύρω περιοχές ακόμη και από την Αργολίδα.

Υστέρα από το Δεκέμβρη με εντολή του Ε.Α.Μ. Αρκαδίας πήγα στη βόρεια Μαντινεία. Χωρίσαμε και ειδωθήκαμε μετά τη Βάρκιζα. και τη διάλυση του Ε.Λ.Α.Σ. Τότε ο ίδιος ο Γιώργης ο Κοδέλας μου είπε τα έξης ►3:

                           

            

Δημοσίευμα της «ΑΛΗΘΕΙΑΣ»  ΤΗΣ ΤΡΙΠΟΛΕΩΣ ΟΡΓΑΝΟΝ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟΦΡΟΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ Του  Φάνη Τζαβέλα

 «Μου δόθηκε εντολή να σχηματίσουμε ανεξάρτητο λόχο με έδρα το Ελαιοχώρι ( Μάσκλινα) με τα όπλα που διαθέταμε. Διοικητή έβαλαν εμένα και καπετάνιο τον Αττίλα ►4 Μαζέψαμε όλους τους ΕΠΟΝΙΤΕΣ, καθώς και τα παιδιά που ήταν περασμένα από τον στρατό κάναμε πολλά σαμποτάζ στους Γερμανούς και ιδιαιτέρα στο κόψιμο των συρμάτων του τηλεφωνικού δικτύου Άργους –Τρίπολης. Με ότι τηλέφωνα μαζεύαμε συνδέθηκε όλη η περιοχή της επαρχίας Κυνουρίας και τα χωριά που δεν είχαν τηλέφωνα για τις ανάγκες του Εθνικού Αγώνα . Πήραμε την απόφαση να εκπαιδευτούμε στρατιωτικά. -ο Κοδέλας ήταν έφεδρος Δεκανέας στον Ελληνικό Στρατό – (Αλβανομάχος ). Ο Λόχος σαν ανεξάρτητος που ήταν μπορούσε να ελίσσεται ακόμη και σε Γερμανοκρατούμενες περιοχές.

Έτσι με την εμφάνιση του να δίνει θάρρος στους σκλαβωμένους πατριώτες και να μεταδίδει τις στρατιωτικές και πολιτικές θέσεις του Ε.Α.Μ. Ε.Λ.Α.Σ.»

Για την μεγάλη επιτυχία του λόχου αυτού στην ενέδρα της Βλαχέρνας μου είπε τα πάρα κάτω: «Ήταν τότε που οι Γερμανοί κάνουν τις μεγάλες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην Ηλεία και στις γύρω περιοχές. Ξεκινούν πολλές Γερμανικές δυνάμεις από την Τρίπολη. Οι Γερμανοί για τον εφοδιασμό τους έστελναν από τις επιχειρήσεις προς Τρίπολη τέσσερα –πέντε φορτηγά αυτοκίνητα που μετέφεραν τραυματίες και σε συνεχεία επέστρεφαν με πυρομαχικά και τρόφιμα. Τα αυτοκίνητα των Γερμανών ήταν πάντα καλά εξοπλισμένα.

Ο Λόχος του Γιώργη Κοδέλα ελίσσονταν πίσω από τους Γερμανούς ►5 Ο Κόσμος των χωριών που είχε εγκαταλείψει τα σπίτια του στεκόταν πάντα πιστός στον Εθνικό Αγώνα. Κατατόπιζαν το Λόχο για τις κινήσεις των Γερμανών με παρατηρητήρια πάνω από τον κεντρικό δρόμο και τα μονοπάτια από Κάψια έως την Καμενίτσα, όλα αυτά γίνονταν με κρυφή εντολή του λόχου.

                     

Απόσπασμα από χειρόγραφο του Κώστα Λυμπεράκη. Οι διορθώσεις είναι δίκες μου και έγιναν από κοινού με τον αείμνηστο μπάρμπα Κώστα το 1986.

Την τέταρτη μέρα ειδοποιηθήκαμε πως τρία – τέσσαρα Γερμανικά αυτοκίνητα έρχονταν από την Ηλεία. Αμέσως στήσαμε ενέδρα κάτω από την Βλαχέρνα , σε μέρος που είχαμε επισημάνει. Και με τι όπλα !!!! Ένα Βαρτσελόζ που έκανε διασπορά βλημάτων – λόγο διάβρωσης από κακή συντήρηση, ένα μυδράλιο Γερμανικό που δεν μπόρεσε να βοηθήσει ►6 στην τελική επίθεση και με οχτακόσια περίπου βλήματα και τα όπλα που είχαμε μαζέψει από την περιοχή της Αργολίδας.

Οι Γερμανοί πέσανε στην ενέδρα μα κατάφεραν να περάσουν το πρώτο αυτοκίνητο και κάτω από τις ρόδες των αυτοκίνητων αμύνονταν και συγχρόνως μας επιτίθεντο  λόγο της ελλείψεως πυρομαχικών μας ιδιαιτέρα του μυδραλίου. Τότε δυο ΕΠΟΝΙΤΕΣ –ΕΛΑΣΙΤΕΣ συρόμενοι με την κοιλιά στα αγκάθια και στα κοντοπούρναρα τράβηξαν δυο κιβώτια σφαίρες από το τελευταίο αυτοκίνητο των Γερμανών και τις πήγαν στο μυδράλιο. Σε λίγα λεπτά τελείωσε και η μάχη»

Και ενώ ο Γιώργης ο Κοδέλας μου μίλησε για τα ονόματα των παλικαριών όπως του Βασίλη Ρόκα από το Κακούρι ( σημερινό Αρτεμίσιο) χειρίστη του μυδράλιου►7 . Για τους Δυο Ελασίτες που τράβηξαν τα κιβώτια με τα πολεμοφόδια . Ο ένας ήταν ο Σωτήρης – Σωτηράκης- και για τον άλλο μου είπε ότι  πρέπει να ήταν από το Στόλο. Μου είπε και για όλους τους άλλους, δεν άκουσα ούτε ένα ¨ Εγώ ¨ του. Πάντα μου μιλούσε για τις ενέργειες του Λόχου, για τις προσφορές του στον Αγώνα, για όλους , για όλα τα παλικάρια του Λόχου τίποτα για το εαυτό του. Αλλά όλοι μας ξέρουμε πως ανάμεσα στο Γιώργη τον Κοδέλα και στα παλικάρια του Λόχου είχε αναπτυχθεί μια αγάπη πραγματικά συντροφική.

Ο Γιώργης Κοδέλας δολοφονήθηκε στον εμφύλιο στην Κρήτη ►8 από τους τελευταίους σαν ο Καπετάν Γιώργης Κοδέλας, ταγματάρχης του Δ.Σ.Ε ( Δημοκρατικού Στρατού)

Για αυτόν τον τέλειο άνθρωπο και αγωνιστή όταν μπορέσουμε πρέπει κάποτε στα Βέρβενα να φτιάξουμε μια πλάκα με το όνομα του. Πρέπει να μαζέψουμε πληροφορίες για τη δράση του στην Κρήτη από τους συναγωνιστές του . ►9 Πιστεύω ότι και εκεί τέτοιος θα ήταν ο συναγωνιστής μας Γιώργης Κοδέλας,

Με συναγωνιστικούς χαιρετισμούς.

ΚΩΣΤΑΣ Γ ΛΥΜΠΕΡΑΚΗΣ

Από τα Δολιανά Αρκαδίας . >>

          

                                             Ο  αγωνιστής  Κώστας Λυμπεράκης .

Σχόλια Παν. Ι. Δ. Βλαχάκη.

►1 Ο Γιώργης  Κοδέλας Γεννήθηκε στα Βέρβενα της Κυνουρίας Αρκαδίας το 1918 και δολοφονήθηκε στην Κρήτη τον Δεκέμβριο του 1949 στον Νομό Χανιών σε ηλικία 31 χρόνων. Είχε δημιουργήσει  οικογένεια στην Κρήτη.

►2 Οι τσοπάνηδες και οι ξωμάχοι από την Ανδρίτσα τους Μύλους και προπαντός από τον Αχλαδόκαμπο δεν έδιναν εύκολα τα όπλα. Εθιμικά το θεωρούσαν προσβλητικό να τους πάρεις το όπλο. Άλλοι τα ήθελαν για τη δική τους ασφάλεια, άλλοι για τη μαύρη αγορά οι δε Αχλαδοκαμπίτες να τα δώσουν στους σκληρούς συμπατριώτες τους ταγματαλήτες. Κάποιοι τα είχαν ανταλλάξει με τους εγγλέζους δίνοντας τους τρόφιμα και βοήθεια. Τα θεωρούσαν ιδιοκτησία τους. Έλα όμως που τα χρειάζονταν ο Εθνικός Αγώνας; Ο Κοδέλας γνώριζε αρκετούς από αυτούς γιατί ήταν Βερβενιώτες στην καταγωγή, προσπαθούσε να μαζέψει τα όπλα με την πειθώ . Όταν τα λόγια του δεν έφερναν αποτελέσματα τότε επιστράτευε την πειθώ της μαγκούρας του !! «Ήταν αποφασιστικός αλλά λίγο σκληρός ο Γιώργης….» μου είχε απαντήσει χαμηλόφωνα, σχεδόν συνωμοτικά, ο συναγωνιστής κοντοχωριανός και φίλος του ο Δολιανίτης αγωνιστής Κώστας Γ Λυμπεράκης.

                       

             

Επικήρυξη Γιώργη Κοδέλα στο Α Αντάρτικο. Αργότερα τον επικήρυξαν και στην Κρήτη.

►3 Ήταν καταδιωκόμενοι ο Κώστας Λυμπεράκης είχε όπλο μια τσοπάνικη γλίτσα !! Ο καπετάν Γιώργης δεν είχε παραδώσει την πιστόλι όταν αφόπλισαν τον ΕΛΑΣ ( συμφωνία της Βάρκιζας). Όταν έδειξα το απόκομμα της ΑΛΗΘΕΙΑΣ στον αείμνηστο μπάρμπα Κώστα συγκινήθηκε και μετά έσκασε στα γέλια. « Που το βρήκες ρε Καλαμαρά !!!  Άκου συμμορία δυο νηστικοί και άοπλοι άνθρωποι. Αγωνιστές είμαστε όχι ληστές… !! Ο Γιώργης πέρασε στην Κορινθία και κατόπιν στην Κρήτη. Εμένα με πιάσανε στο Αργος. Στο κρατητήριο έκανα ένα μεγάλο λάθος. Έχασα την ψυχραιμία μου απάντησα στην πρόκληση και τράβηξα μια μπουνιά σε ένα χωροφύλακα!!! Έμεινε αναίσθητος αλλά έπεσαν όλοι και με κτυπούσαν αλύπητα μέχρι που λιποθύμησα, πως δεν με σκότωσαν …Αν σε πιάσουν κάποτε να μην αντιδράσεις, να φυλάς το κεφάλι σου από τα κτυπήματα  ….» Άλλαξαν οι καιροί αλλά δεν ξέρεις ποτέ τι γίνεται !!» Χρόνια στη φυλακή και στις διώξεις ήταν αυτή η γενιά. Τότε πρόσεξα καλύτερα το σωματότυπο του τις τεράστιες πλάτες και τα χονδρά του χέρια.

►4 Αττίλας ήταν το ψευδώνυμο του Νικ .Κων Μαζωμένου από τη Σκοπή της Τρίπολης τον όποιο στα Αχούρια - Στάδιο Τον έκαψαν ζωντανό (βλέπε Γιαν Λέφα ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΟΜ  Β σ126 )   Άλλος αγωνιστής με το ψευδώνυμο Αττίλας ήταν Γιώργης Αγγελωνίδης από την περιοχή της Μεγαλόπολης. Εδώ πρόκειται για τον Μαζωμένο.

►5 Δοκιμασμένη Κολοκοτρωνέικη αντάρτικη ταχτική του ορεσίβιου καπετάν Γιώργη. Με λιανοτούφεκα, χωρίς τα απαραίτητα πυρομαχικά με νηστικούς και ξυπόλητους τους αντάρτες του δεν μπορούσε να δώσει μάχη παράταξης. Παλιά μου τέχνη κόσκινο. Παρενόχληση του εχθρού, σαμποτάζ και ενέδρες.

►6 Έπαθε προσωρινή εμπλοκή, το ξεμπλόκαραν, ούτε λάδι δεν είχαν να τα συντηρήσουν. Είχαν λίγες σφαίρες αλλά είχαν πολύ θέληση, ψύχη και εμπειρία από το Αλβανικό μέτωπο!!

►7 Είναι λάθος είναι άλλο το όνομα του ανάφερε ο Νίκος Μπουζαρέλος – Ανάπηρος με κομμένο το ένα χέρι στα Δεκεμβριανά - από τον Κάμπο της Μηλιάς. Καλά ρε συναγωνιστή είπε ήρεμα μπάρμπα Κώστας, έχουν περάσει 46 χρόνια από τότε αλλά το όνομα το θυμάμαι καλά. Μετά τη Βάρκιζα κρυβόμαστε και κουβεντιάζαμε όλη τη μέρα. Δεν νομίζω ότι κάνω λάθος. Υποσχέθηκαν να το ψάξουν αλλά τα γηρατειά και η δική μου αμέλεια δεν έδωσε λύση στο πρόβλημα. Θα ψάξω γραπτές πηγές και βλέπουμε. Ο Χρίστος Κουτσούγερας που έχει γράψει για την ενέδρα δεν αναφέρει ούτε το όνομα του Κοδέλα. .….

►8 ο καπεταν Γιώργης Κοδέλας δολοφονήθηκε τον Δεκ του 1949. Ας αναφέρω δυο γραμμές το βιβλίο του Μίκη Θεοδωράκη «Δρόμοι του Αρχάγγελου» << ……βάδιζε αργά προς τον Κλαδισό. Εκεί είχαν κρεμάσει τον καπεταν Γιώργη, τον φόβο και τον τρόμο της Χωροφυλακής και γενικότερα των «Εθνικών δυνάμεων της περιοχής »…..

►9 Για τη δράση του καπετάν Γιώργη Κοδέλα στην Κρήτη έχω στην κατοχή μου αρκετά ντοκουμέντα θα τα δημοσιεύσω όταν τα συμπληρώσω και διασταυρώσω. Ο καπετάν Γιώργης είχε γίνει θρύλος στη Δυτική Κρήτη. Ενδεικτικά αναφέρω ότι η Μάρω Δούκα αναφέρει τον καπετάν Γιώργη Κοδέλα σε πολλά σημεία του νέου της βιβλίου «Έλα να πούμε ψέματα ». – ιστορικό μυθιστόρημα.  Στο αρχείο μου υπάρχει μια μακάβρια φωτογραφία με τον Γιώργη Κοδέλα δολοφονημένο. Θα ακολουθήσουν και άλλες δημοσιεύσεις.