ΠΡΟΣ "ΑΝΑΚΛΗΣΙΝ " ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΣΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ.

   Γράφει

ο Αγιαννίτης Φιλόλογος

Ηλίας Θεμ.  Σακαλής.

                      Βιογραφικό του Ηλία Θεμ.  Σακαλή .

ο  Ηλίας Θεμ.  Σακαλής.  Ο Σεβαστός  μας φιλόλογος στο Γυμνάσιο – Λύκειο του Άστρους  γεννήθηκε στον Αγιάννη της Κυνουρίας Ν. Αρκαδίας το 1939. Είναι το δεύτερο παιδί του Θεμιστοκλή και της Άννας Σακαλή. Σπούδασε φιλολογία και δίδαξε στα Γυμνάσια της Αρεόπολης Λακωνίας των Λαγκαδίων Αρκαδίας ξανά στην Αρεόπολη και τέλος στην πατρίδα μας το Άστρος της Κυνουρίας – Αρκαδίας. Θεωρώ τιμή μου που είχα Δάσκαλο τον κ. Ηλία… Η σεμνότητα του δεν μου επιτρέπει να γράψω για την προσφορά του, απλά του λέω ευχαριστώ. Εκτός από την διδασκαλία στο σχολείο μας, υπήρξε έκτακτος επιμελητής Αρχαιοτήτων Άστρους και της ευρύτερης περιοχής από το 1975. Τον έβλεπα που περνούσε από το γήπεδο και κατευθύνει «στο σπιτάκι του Αγροκηπίου» πολλές φορές μετά τη λήξη του ωραρίου του!!!  Μετέφερε τα ευρήματα από το «Σπιτάκι του Αγροκηπίου!!! » και πρωτοστάτησε  στην Ίδρυση του κλειστού σήμερα Μουσείου Άστρους. Συνταξιοδοτήθηκε το σχ έτος 1989-90. 

  Προς «ανάκλησιν» της μνήμης και επιβράβευση της αλήθειας.

  Σημειωτέον, ότι όταν η μνήμη ανακαλείται, ζωντανεύει και επικαιροποιεί το παρελθόν, η δε αλήθεια όταν επισφραγίζεται, τέρπει και συντρίβει, αλλά πρωτίστως διδάσκει.

 Ξεκινώ από το παρελθόν για να κατανοήσουμε μαζί το παρόν και να ψαύσουμε το μέλλον.

Ως έκτακτος επιμελητής Αρχαιοτήτων Άστρους και της ευρύτερης περιοχής, κατόπιν διορισμού μου εν έτει 1975 από το τότε υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, οφείλω, καθ' ότι τυγχάνω ο μόνος εν ζωή, να αναφερθώ στην ίδρυση και την εξελικτική πορεία του Μουσείου Άστρους. ►1

Α. Ο αείμνηστος Κυριάκος Χασαπογιάννης του Βασιλείου, καθηγητής φιλόλογος, διατελέσας επί σειρά ετών Γυμνασιάρχης του τότε Γυμνασίου Άστρους και υπηρετήσας κατόπιν σε ανώτερες βαθμίδες της Μέσης Εκπαίδευσης, υπήρξε ο πρώτος που επίσημα ανέλαβε τη συλλογή και τη φύλαξη των αρχαίων ευρημάτων της περιοχής μας.

 Αρχικά τα ευρήματα αυτά φιλοξενήθηκαν στην ήδη κατεδαφισμένη - ιστορική - οικία του Αγροκηπίου Άστρους, η οποία έκειτο έμπροσθεν, της έτι υπάρχουσας οικίας του Δημητρίου Ευθυμίου, πατρός των Ευθυμίου και Χρίστου, με την επίσημη επωνυμία «Συλλογή... »

            

    Οικία – σπιτάκι - του Αγροκηπίου Άστρους, Φώτο  Κώστας Μπακούρης. ►2

Ο συνάδελφος και καθηγητής μας αφοσιώθηκε ψυχή τε και σώματι στην υψηλή αυτή αποστολή και μας κληροδότησε σοβαρό έργο.

Β. Έκτοτε, και διότι ο Κυριάκος Χασαπογιάννης, προαχθείς  μετετέθει στην Αθήνα, το βαρύ αυτό καθήκον ανέλαβε ο αλησμόνητος καθηγητής μας και λυκειάρχης Λυκείων της Αθήνας Παναγιώτης Καμπύλης του Νικολάου.

Γ. Tυγxάνω, λοιπόν, διάδοχος του, αείμνηστου Παναγιώτη Καμπύλη Και με μέτρο την αλήθεια και την ακρίβεια της ιστορίας ομολογώ τα έξης: Στην οικία που προανέφερα, στην οποία διέμεναν οι εκάστοτε Γεωπόνοι και οι φύλακες του Αγροκηπίου και η οποία, εάν δεν κατεδαφιζόταν, θα ήταν σήμερα καθ' εαυτή ιστορικό και παραδοσιακό  μνημείο για το Άστρος, εστεγασμένη η «Συλλογή» προχωρούσε με έντονο ρυθμό στον εμπλουτισμό  της, στην καταγραφή και ταξινόμηση των ευρημάτων και στον ευπρεπισμό της, ώστε να είναι κατάλληλη προς ξενάγηση και ενημέρωση των ενδιαφερόμενων. Στην προσπάθεια αυτή με βοήθησέ αποκλειστικά και σε απεριόριστο βαθμό ο πατριώτης μας, Αρχαιολόγος, Παναγιώτης Φάκλαρης, νυν καθηγητής, της Κλασσικής Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ. από το γειτονικό μάς Τημένιο, από όπου προέρχονται οι απώτατοι πρόγονοι των Βασιλέων του Μακεδονικού Κράτους - κρατώ τις αποδείξεις -.

Εύγε σου Παναγιώτη! Δεν περιγράφεται το ενδιαφέρον για την περιοχή μας του σπουδαίου αυτού επιστήμονα. Αλώστε το αποδεικνύει το πολυσχιδές έργο του.

Και ενώ έτσι έβαινε η κατάσταση, εμφανίστηκε ο από μηχανής Θεός… ο διαπρεπής αρχαιολόγος, ο ευγενέστατος άνθρωπος, η ευγένεια είναι σπάνιο γνώρισμα των Αρχαιολόγων, υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις, ο διακεκριμένος επιστήμονας, ο Γεώργιος Σταϊνχάουερ, ο έφορος των αρχαιοτήτων της ΙΓ' περιφέρειας Λακωνίας και Αρκαδίας, με έδρα τη Σπάρτη, με τον οποίο, ως υφιστάμενός του πλέον, είχα ανοιχτή, απρόσκοπτη και εποικοδομητική  συνεργασία.

Προϊόντος του χρόνου και αντιλαμβανόμενοι αμφότεροι τη στενότατα και ανεπάρκεια του χώρου αποφασίσαμε τη μεταφορά της «Συλλογής» στη Σχολή Καρυτσιώτη, το σημερινό Μουσείο.

«Εν μια νυκτί» και με πρωταγωνιστές τους υπαλλήλους και τους φύλακες, του Μουσείου της Τεγέας έγινε η «κατάληψη» και η μεταφορά της «Συλλογής», πράξη όχι αρεστή ασφαλώς σε πολλούς και με σοβαρές συνέπειες στην υπαλληλία μου...

Ακολούθως με την συναίνεση πάντοτε του Σταϊνχάουερ προχωρήσαμε στον εξωραϊσμό του εσωτερικού χώρου της Σχολής, την συντήρηση και την έκθεση των ευρημάτων σε προθήκες και ατομικούς άξονες από συντηρητές και τεχνίτες του Μουσείου Σπάρτης, κατορθώνοντας αυτό το οποίο όλοι μας σήμερα βλέπουμε και θαυμάζουμε.

            

                                 Ο αυτοαυνανιζόμενος Σάτυρος ……►3

Στη συνέχεια προβήκαμε στη συντήρηση της στέγης, την αναπαλαίωση του κτιρίου, την ασφάλεια του με κιγκλιδώματα στα παράθυρα, τον ευπρεπισμό του προαυλίου και του περιβόλου στο σύνολο του και τοποθετήσαμε καταλλήλως  τα υπέρβαρα ευρήματα προκαλώντας τα υπέρβαρα ευρήματα προκαλώντας εν τέλει την έκπληξη των επισκεπτών.

Δεν ξεχνώ, αλλά ήρθε η ώρα να αναφερθώ στις πολύτιμες υπηρεσίες που προσέφερε επί σειρά ετών και αγόγγυστα για τη λειτουργία του Μουσείου η κα Αικατερίνη Βλάχου του Γρηγορίου σύζυγος του Κωνσταντίνου Μέλλου. Η κα Κατερίνα, λοιπόν, υπήρξε άψογη στα καθήκοντα της, πρόθυμη και ευγενική στην υποδοχή και την ξενάγηση των επισκεπτών και άξια στην όλη διαδικασία και λειτουργία της Δημόσιας αυτής υπηρεσίας. Μπράβο σου Κατερίνα!

«Ες αύριον τα σπουδαία...»

                 

                                                           Άστρoς 23/10/2014

                                                 Ηλίας Θεμ.  Σακαλής   φιλόλογος.

 To κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Κυνουρία» Οκτ 2014 Αρ. ΦΥΛ 523. Το αναδημοσιεύω κατόπιν αδείας του Δασκάλου μου.

Σχόλια  Παν. Ι. Δ. Βλαχάκη.

 ►1 Περίμενα χρόνια αυτό το κείμενο του κ Ηλία Σακαλή. Αυτή είναι Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ «ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ» 

  Στο επίσημο ενημερωτικό φυλλάδιο - που έχω στα χέρια μου - αναφέρει σαν ιδρυτή έναν μετέπειτα αρχαιολόγο και  ονομάζει «ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ !!! » Ούτε μια αναφορά για τους πρωτοπόρους και Ιδρυτές του ΜΟΥΣΕΙΟΥ  ΑΣΤΡΟΥΣ!!! 

ΑΥΤΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ:

 1) Κυριάκος Χασαπογιάννης του Βασιλείου (Κούλης).

 2) Παναγιώτης Καμπύλης του Νικολάου (μπάρμπα Πάνος).

 3) Ηλίας Θεμ. Σακαλής.

 4) Γεώργιος Σταϊνχάουερ  Αρχαιολόγος.

 5) Παναγιώτης Φάκλαρης  Αρχαιολόγος, νυν καθηγητής, της Κλασσικής Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ.

6) Οι κάτοικοι της περιοχής και κυρίως οι Αγρότες που έδιναν τα ευρήματα στον «Κούλη» και στους άλλους επιμελητές.

►2  Ένα κείμενο του Γιώργου Στ. Παπαμήτρου από τη «θυρεατις γη» για την φωτογραφία και τον Σάτυρο.

     

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΤΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ ΕΠΙΛΕΞΑΜΕ ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΤΟΥ ΜΠΑΚΟΥΡΗ, ΠΟΥ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΚΟΜΗ ΦΟΡΑ ΠΕΡΙΕΣΩΣΕ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΜΝΗΜΗ. ΤΟ ΠΑΛΑΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ, ΕΤΟΙΜΟ ΝΑ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΕΙ, ΦΙΛΟΞΕΝΗΣΕ ΓΙΑ ΑΡΚΕΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ, ΜΕ ΚΟΡΥΦΑΙΟ ΤΟΝ ΑΥΤΟΗΔΟΝΙΖΟΜΕΝΟ ΣΑΤΥΡΟ. ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΕΠΑΙΡΝΕ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ Ο ΚΥΡ ΚΟΥΛΗΣ Ο ΧΑΣΑΠΟΓΙΑΝΝΗΣ, ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΟΒΟ ΤΗΣ ΚΛΟΠΗΣ.

-ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟΗΔΟΝΙΖΟΜΕΝΟΣ ΣΑΤΥΡΟΣ; 

ΡΩΤΑΕΙ ΜΙΑ ΥΠΟΨΙΑΣΜΕΝΗ ΤΟΥΡΙΣΤΡΙΑ ΤΟ ΚΥΡ ΚΟΥΛΗ.. ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ ΑΠΤΟΗΤΟΣ:

 - ΝΑ ΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΝ ΑΝΤΡΑ ΣΟΥ!!!

►3 Ζητώ συγγνώμη για την ποιότητα της φωτογραφίας του αυτοαυνανιζόμενου Σάτυρου.  Που ξέρεις αν ανοίξει ξανά το ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ και αν θα είναι ακόμα εκεί!!!  Θα επιδιώξω τότε αν τον φωτογραφήσω !!