ΟΙ ΠΗΓΟΥΛΕΣ ΜΑΣ.

Γράφει ο 

Παν. Ι.Δ. Βλαχάκης.

                                ΟΙ ΠΗΓΟΥΛΕΣ ΜΑΣ. 

                                                                         ΝΕΡΟ = ΖΩΗ. 

Στην περιοχή μας στα πρόβουνα του Πάρνωνα υπάρχει νερό αλλά είναι λιγοστό και πάντα μας έλειπε. Αυτό έχει σαν συνέπεια να το χρησιμοποιούμε με μέτρο και με σεβασμό. Υπάρχουν και οι έξυπνοι που σκέπτονται και πράττουν σύμφωνα με δόγμα "ἐμοῦ θανόντος γαῖα μιχθήτω πυρί" ή καλύτερα στάχτη και μπούλμπερη!!! .

  Σπαταλούν το νερό, ποτίζουν μέρα μεσημέρι κ. α Γεμίζουν τους μη στεγανούς βόθρους με λήμματα, ρυπαίνουν τα νερά. Κακό του κεφαλιού τους κάποτε θα το καταλάβουν, πότε; Όταν διψάσουν τα παιδιά τους.

Υπήρχαν και υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που σέβονται και αγαπούν το νερό. Όποιος δεν δίψασε όποιος δεν κουβάλησε νερό με το ντενεκέ και όποιος δεν πλύθηκε στη σκάφη δεν σέβεται το νερό.

Όποιος δεν έσκαψε, δεν ξιάρισε το υγρό χώμα για να καλλιεργήσει το νεράκι δεν καταλαβαίνει και δεν αισθάνεται την ευλογία του νερού. 

 

                  Τρεχούμενο Νερό.

Είχα την τύχη να καθαρίσω ταπεινές πηγούλες και να γευτώ τα δώρα τους. Στο Βατάκι στο κάτω μέρος του χωραφιού μας υπήρχε μια, την καθαρίζαμε, πίναμε εμείς και τα ζά και βρέχαμε τα δεματικά.

Στην πηγούλα αυτή έχω αισθανθεί την μεγαλύτερη χαρά από το νερό. Έτρεχε όσο κατουράει ένα κατσίκι !! Ήταν στο κάτω μέρος του χέρσου τώρα χωραφιού.

Στο αμπέλι του παππού στα Μεσιανά υπήρχε μια πηγούλα που στέρευε το καλοκαίρι. Εδώ σκάβαμε γούβες και ποτίζαμε τα ζά!!! Μόνο ο περήφανος και καθαρός ψαρής μου δεν έπινε με τίποτα.

Ήμουν αναγκασμένος να τον πάω στη Στέρνα του Κουλοπάνου – Καμπύλη να πλύνω καθαρά την τέσα και μόνο τότε έπινε. Αυτό με κούραζε αλλά από την άλλη χαιρόμουνα που το μουλάρι μου ήταν καθαρό ζωντανό. Και εδώ λιγοστό ήταν το νεράκι αλλά το μάζευαν σε στέρνα.

Πίσω από το Αλώνι του παππού, στο Περδικονέρι – εκεί που σήμερα είναι η μάντρα με τα υλικά οικοδομών – υπήρχε μια μικρή πηγή στο χωράφι της Λουφοβασίλως.

Από πάνω από το δρόμο στου Τσιωρόγιαννη προς του Καβουκά υπήρχε μια άλλη με πόσιμο νερό.

Ποιο πάνω στου Ματζουράνη το μαντρί εκεί που σήμερα έχει το κοπάδι του ο μπάρμπα Τάσης ο Μπάρλας, ο Μελάς, είναι μια πηγή με αρκετό νερό που το μαζεύουνε σε στέρνα. Είχαν και ένα περβολάκι, μου έδινε καμιά ντομάτα ο συχωρεμένος ο Πάνος.

Κάτω από δρόμο στα πεντακόσια μέτρα υπήρχε μια του Τσακιρόγιαννη . Εδώ ήταν και κάποιες κερασιές που τις ρημάζαμε γιατί δεν μάζευε κανείς τα κεράσια. Κοντά στην πηγή με είχε κυνηγήσει ένα φίδι!!! Τα υπόλοιπα δεν τα γράφω γιατί θα εξεγερθούν οι προστάτες των ερπετών.…..

Όταν βοσκαγάμε τα ζωντανά στη Μάντρα τα κατεβάζαμε στο Ρέμα του Βενετσιάνη. Εδώ είχαν ξύλινες ποτίστρες κάποιοι βοσκοί. Εμείς τα ποτίζαμε στο ρέμα.

Όταν καβαλάγαμε τα δεμάτια από τη Μάντρα προς το θεμονοστάσιο στα Αστραπάλωνα, στη μέση της απόστασης ήταν μία μικρή πηγούλα στο χωράφι του Φουλόπανου. Πίναμε εμείς και τα ζά μας. Πότε στο πέρα – θα τρίβαμε τα δεμάτια- αλλά στην επιστροφή και ποτέ δεν ποτίζαμε τα ζα ιδρωμένα.

Την μεγαλύτερη εντύπωση μου είχε κάνει η βρυσούλα στην Πλατάνα του γερό Κατσιανού. Έβγαινε το νερό από μια λεπτή σωλήνα μέσα από την πλατάνα. Την αναφέρει ο κ. Χρίστος Κυρκιντάνος στο «Κρασί του Ντάρμου». Ήταν πατέντα ενός από τους μεγαλύτερους ζωοκλέφτες της περιοχής μας. Του γέρο Κώστα Κατσιανού – Μπάρλα του παππού της θειας μου της Τασίας. Το χωράφι το είχε δώσει προίκα στη θεια μου ο πατέρας της ο Γιώργης γιος του προαναφερομένου ο μεγαλύτερος ίσως κυνηγός της περιοχής μας.

Ήταν πόσιμο το νεράκι και εδώ βρέχαμε τα δεματικά που ήταν από σίκαλη. Στο χωράφι αυτό δεν πηγαίναμε συχνά γιατί ήταν μακριά από το Χωριό και δεν βοσκαγάμε εδώ τα αρνοκάτσικα και τα αλογογαϊδουρομούλαρα μας.

Σε κάποιο σημείο στο Ξεροκάμπι, λίγο ποιο πριν από τα Ατζιναΐκα κάποιοι παλιοί βοσκοί είχαν τοποθετήσει μαρμάρινες Κορύτες, λαξεμένες και φερμένες από τον Πάρνωνα –Mαλεβό. Το νερό πήγαζε μέσα από μια πεζούλα και είχε καψαντερίθρες. Δίπλα ήταν το Πηγάδι του Ευγένη ( Αντζινά).

Στο Ξερόρεμα κοντά στο χωράφι μας στην Πλάκα ήταν μια πηγούλα και κάποιες λούμπες με νερό στο οποίο οι βοσκοί πότιζαν τα ζωντανά τους. Εδώ έχω φάει τις νοστιμότερες ντομάτες χωρίς αλάτι με παξιμάδια. Ποιος μου τα έδινε; Ο Γιάννης της Σταυρής, ο Κουβαράς ο σημερινός πανεπιστημιακός δάσκαλος. Ρημάξανε τα χωράφια μας !! Τότε ρημάζαμε περβολάκια από την πείνα. Ας Όψεται εκείνο το σύνδρομο της Κατοχής….

Στη Φτελιά στο καλύβι του παππού του Γιώργη του Κατσιανού – Μπάρλα ήταν μια μικρή αλλά όμορφη πηγή. Εδώ είχα δει πλάκες με τις οποίες ο πολυμήχανος παππούς έπιανε ζωντανές βουνίσιες πέρδικες. Κάποτε μου χάρισε μια σερνική πετροπέρδικα.

Σε δυο σχολικές εκδρομές ανακάλυψα και δέχτηκα την ευλογία από δυο πηγές. Μια μικρή κάτω από το Σπαθοκομένο

                     Σπαθοκομένο του Aγιάννη.

Το διθέσιο δημοτικό σχολείο του Αγιάννη πήγε ημερήσια εκδρομή. Έσωσα το νερό γιατί το έδωσα σε άλλους που δεν είχαν φέρει.

Κορακιάσαμε και κρυφά από το δάσκαλο κατεβήκαμε ένα μονοπατάκι. Κάποιος η οικογένεια του είχε χωράφι εκεί κοντά ήξερε ότι στη ρίζα του βράχου υπήρχε μια μικρή πηγή. Γεμίσαμε τα παγούρια και θαυμάζαμε την φύση και την κόκκινη πέτρα την βαμμένη από το αίμα της βασιλοπούλας !!!

Τότε ακούσαμε την φωνή του Γιαννάκου του Σβέντζου- Καμπύλη. Τουρκόπουλα ρίξατε κάτω το γέννημα, θα το πω στο δάσκαλο. Όχι ρε θείε νερό ήπιαμε και προσέξαμε. Παρατηρήσαμε ότι είχαν αρχίσει να ωριμάζουν τα στάχυα. Ευτυχώς που ο καλός αυτός χωριανός και γείτονας μας στο σχολείο δεν είπε τίποτα στο δάσκαλο και έτσι γλυτώσαμε τη βέργα του.

Στις 8 του Μάη του 1969 οι δάσκαλοι μας με το φορτηγό του Χαρή του Γυρολόγου μας πήγαν εκδρομή στον Θεολόγο, στα Καμπυλέικα. Τότε το πανηγύρι γινότανε μέρα. Μετά τέλος της θειας λειτουργίας καθίσαμε στην πηγή που την ήξερε ο πατέρας μου. Μαζί μας ήταν και οι δάσκαλοι μας επειδή η  δασκάλα μου ήταν η Ματίνα Γιακουμή Μπουρνάκη και θεια μου, ήταν ξαδέρφη της μάνας μου . Έτσι ήρθε μαζί μας και ο αείμνηστος δάσκαλος μας ο Ανάργυρος.

Ντρεπόμουνα το δάσκαλο αλλά η πείνα με θέριζε. Θες το νερό ήταν χωνευτικό, θες η κούραση από το τρέξιμο, έφαγα ένα κομματάκι κεφαλοτύρι παραπάνω. Ο πατέρας μάλωσε έμενα και το συχωρεμένο το Γιώργο το Μπουρνάκη. «Πέσατε σα λυμασμένοι στο φαγητό, δεν ντραπήκατε το δάσκαλο!» . Η Θρασύτατη απάντηση μου ήταν: «Δεν φταίμε εμείς αλλά το νερό που είναι χωνευτικό!!! »

Απέναντι από τη Βρωμίστρα ήταν μια μικρή πηγή δίπλα στο Λινό του Γιάμπαλου. Δεν την εύρισκες εύκολα αν δεν την ήξερες. Είχε κορακιάσει όλη η οικογένεια. Ο πατέρας μου εξήγησε που ακριβώς ήταν αλλά δεν την εύρισκα είχαν φυτρώσει κλαριά. Σκεφτηκα ότι ο Γιάμπαλος είναι πολίτης του άλλου κόσμου και τα κορίτσια του φευγάτα. Ποιος θα την καθάριζε;

  Ρώτησα το Ζώη της Ζωγοντίνας αλλά αυτός με κορόιδευε και δεν μου έδειχνε. Τον πείρα με το καλό τίποτα, του είπα ότι το βράδυ θα του σπάσω το κεφάλι με το λάστιχο..! Τίποτα, δεν μου την έδειχνε απομακρυνότανε και γέλαγε. Τελικά ψάχνοντας αρκετή ώρα την βρήκα χωμένη στα κλαριά δίπλα από το Λινό. Γέμισα το παγούρι ένα από τα πρώτα πεντάλιτρα ισοθερμικά με φελιζόλ και πήγα το νερό στους δικούς μου.

Ποιο πάνω υπάρχει η Γούρνα ή Λούμπα του Λάμπρου !! Διίστανται οι απόψεις ως προς το όνομα της. Η μια εκδοχή είναι ότι κάποιος Λάμπρος πνίγηκε – αυτοκτόνησε από φιλότιμο. Η άλλη ότι ανήκε σε κάποιο Λάμπρο. Ένα είναι το σίγουρο είχα ακούσει κάποιες φορές τη φράση : «Αν έχει φιλότιμο να πάει να πνίγει στη Γούρνα του Λάμπρου». Μέχρι εδώ έφταναν το καλοκαίρι τα νερά του Προδρόμου.

Στο Λινοβροχιό, στην άκρη του δρόμου υπήρχε ένα κρουνός από λαξεμένο πωρόλιθο. Αυτή ήταν Βρύση του Παρασκευά. Το νερό δεν ήταν πόσιμο ερχόταν από το αυλάκι του Προδρόμου. Εδώ έπιναν νερό μονό τα ζα με εξαίρεση το δικό μας !! Την είχα ξεχάσει και ρώτησα τη μάνα. Μου έδωσε τις πληροφορίες και την άλλη μέρα την θυμηθήκαμε. Δεν ήταν σημαντική άλλα προσέφερε δροσιά στα ζωντανά του κόσμου.

Όταν ερχόμαστε από το αμπέλι στα Μεσιανά ή από το χωράφι της Μάντρας. Πάντα σταματούσα στη Μούσγα και έπινα νερό. Τότε κόβαμε ένα καρυδόφυλλο το φτιάχναμε με ένα λιθαράκι τσιούραγε το νεράκι και πίναμε ή γεμίζαμε το παγούρι μας. Σπάνια πότιζα εδώ τα ζωντανά γιατί το νερό ήταν λίγο. Ποιο κάτω ο αείμνηστος ο Βασίλης ο Αλουπογιάννης – ο πατέρας του Στου ο αγωνιστής της Μ. Ασίας και της ζωής είχε μια στέρνα και μια μεγάλη καρυδιά.

 Είναι πολύ χωνευτικό νεράκι . Από εδώ έπινε ο φαρμακοποιός ο Μανωλάκης. Τώρα δεν έχω εμπιστοσύνη να γευτώ το νεράκι της γιατί από πάνω κτίστηκαν σπίτια με βόθρους !! Πηγή Μούσγα υπάρχει και το Καστρί στη γειτονιά του Κοσμόγιαννη.

                                 Η πηγή της Μούσγας στον Aγιάννη. 

Κάποτε ξεστράτισα και έψαχνα τη Σπασμένη Βρύση !! Έλα όμως που είναι τοποθεσία και όχι πηγή!!! Έφτασα μέχρι την Τσιφορά. Εδώ ήταν κάποια περιβόλια του Κώστα του Τσιώρου και οι μηλιές του μπάρμπα Θόδωρου του Καψάλη. Αχ αυτά τα κατακόκκινα γλυκά μήλα. Όσα χρόνια και να περάσουν αυτά σηματοδοτούν το φθινόπωρο στη σκέψη μου. Μας τα έδινε την ψυχή του ο καλός μας γείτονας. Αν και ο γιός του ο Πέτρος, ο σημερινός Πητ απαλλοτρίωνε κανένα παραπάνω να δώσει στα παιδιά που δεν είχαν δίκες τους μηλιές. Ανάμεσα τους ήμουν και εγώ.

Στη Γαριζά κοντά σε μια πλατάνα έχει ένα καλό νερό. Εδώ έχω κάνει ένα οικολογικό έγκλημα. Πυροβολούσα- δοκίμαζα το καινούργιο μου δίκαννο πάνω στα χαμηλά κλαδιά της πλατάνας!!. Όταν το αντελήφθη ο πατέρας μου από μακριά μας έβαλε τις φωνές- ήταν μαζί μου και ένα μικρότερο παιδί-  χαμήλωσα το κεφάλι. Μεγάλη μου απερισκεψία αισθάνομαι την ανάγκη μετά από πολλά χρόνια να ξομολογηθώ στη φύση!!

Έχω αισθανθεί την δροσιά, την ευλογία, την ζωή σε πολλές πηγές της μικρής μου πατρίδας. Στην περιοχή του Aγιάννη στην Β Κυνουρίας και σε όλη την ευρύτερη αγαπημένη μου περιοχή.

Δεν ξέρω σήμερα ποιες από αυτές υπάρχουν λόγο πολλών παραγόντων. Ο κυριότερος είναι ότι άνοιξαν ανεξέλεγκτα πάμπολλες γεωτρήσεις στα πεδινά …

Στον Πάρνωνα, στην Εφτακαρβελού, σε άλλες μικρότερες του Πάρνωνα, στο Ταρμίρι, τα τελευταία χρόνια στην Αύραινα και στην Μπαργού στο Καστρί. Πιάνω και κανένα δοχείο από τη βρύση του Βέμμου στο Δραγούνι. 

Υπάρχουν και άλλες πηγές στην περιοχή μας αλλά δεν τις ξέρω γιατί εκεί δεν είχα πέρασμα. Έχω ακούσει για την περίφημη βρύση του Μπουρσού, του Άγιο Θόδωρου, της Καρύτσας , στο Μποστανάκι κ. α . Υποκλίνομαι στην δροσιά και στην ενεργεία τους.

Με τις μεγάλες πηγές, τις γνωστές τις διάσημες καθώς και τα πηγάδια της περιοχής του Aγιάννη θα ασχοληθώ στο δεύτερο μέρος .

Τι να κάνουμε πάντα ήμουν και θα είμαι με τους αφανείς, τους αγνοημένους τους ασήμαντους σημαντικούς!! Αν και στη

φύση όλα είναι σημαντικά και όλα έχουν την σημασία τους. Η αλυσίδα του νερού είναι κάτι το θαυμαστό, κάτι το μυστηριακό και το θεσπέσιο . Όπου υπάρχει νερό υπάρχει ζωή.