ΘΕΡΟΣ ΣΤΟΝ ΑΓΙΑΝΝΗ.

            ΘΕΡΟΣ   ΣΤΟΝ   ΑΓΙΑΝΝΗ

Κώστας Σ. Ιατρίδης        

  

 ΣΧΟΛΙΟ 

Το κείμενο αυτό είναι από μια εργασία  ενός Αγιαννίτη «Δασκάλου» Δεν χρειάζεται συστάσεις ο Κώστας.

Το αφιερώνουμε απο κοινού σ΄ αυτούς που δούλεψαν πάνω στις πέτρες και μας έθρεψαν.

 << Συλλογή Λαογραφικού υλικού από το χωρίον ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Κυνουρίας του Νομού Αρκαδίας  υπό του: Ιατρίδη Κων /νου Β/ετους Μετεκπαιδευομένου Διδασκάλου εξ Άστρους Κυνουρίας Μάιος 1970 .

Η εργασία εχει βασιστεί στη διήγηση του Αγιαννίτη Χρίστου Δ. Καψάλη ( Χρισταράς γιος του Μήτσου του Μητσέλη του τελευταίου γέρου που φόραγε «Μάγκα»)  Ο αείμνηστος Χρίστος το 1970 ηταν 58 ετών. Ο αρχέγονος Τρόπος θερισμού συνεχίστηκε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας στου 1980. Όποτε σιγά σιγά εγκαταλείφθηκε η παραδοσιακή γεωργία. Μετά το 1960 τα σιτάρια και τα κριθάρια τα πηγαίναμε με τα ζώα στα θεμωνοστάσια.  Ο αλωνισμός γίνοταν με τις αλωνιστικές μηχανές – Πατόζες. Πρόλαβα αλώνισμα σε αλώνια λαθούρια, βίκο, ρεβίθια και κάποτε λίγο κριθάρι. Είχαμε σπείρει πολλά και δεν προλάβαμε να τα θερίσουμε, έτσι  έφυγε η μηχανή. Ο παππούς δεν ήθελε με κανένα τρόπο να τα αφήσουμε . Τα αλωνίσαμε στο αλώνι του στο Περδικονέρη. Κάτι άλλο στα παιδικά μου χρόνια σπάνια γυναίκες βάζανε μεροκάματο σε ξένα χωράφια. Υπήρχε το σύστημα του Σέμπρου και της αλληλοβοήθειας. Έτσι οι άνθρωποι ήταν ενωμένοι. Λειτουργούσε η αλληλοβοήθεια και ο κοινωνικός ιστός ήταν συμπαγής. Ευχαριστώ Κώστα.

Στις Μάντρες το 1957 . Συγγενείς βοηθάγανε τους γονείς μου που ξεκινούσαν την κοινή τους ζωή. Τραβηγμένη από τον  Βαγγέλη Π. Κολοβό.

Όταν κοντεύει να τελειώσει ο Μάης και μπαίνοντας ο Ιούνιος , ο θεριστής , τα γεννήματα κιτρινίζουν και τα στάχυα καρπισμένα γέρνουν. Να δεις τι χαρά νοιώθουμε όλοι μας όταν περιδιαβαίνομε τα κατάμεστα χωράφια. Κα τι καμάρι. Με το δίκιο που λές. Δεν είναι λίγο να ρίχνεις ένα σπόρο στη γή και σ΄ ανταμοιβή των κόπων σου να βλέπεις μετά από λίγους μήνες τροφαντά στάχυα.

 Είναι καιρός για θέρο. Που και που μπορεί μέσα –μέσα να υπάρχουν και πράσινα στάχυα μα δεν πειράζει. Θα γίνουν. Από μέρες γυρεύω για εργάτριες και εργάτες γι΄αυτή τη δουλειά. Κάθε μια έχει το δρεπάνι της ακονισμένο. Κάθε μια έχει τον έργο της που τον τραβάει ίσια καταπάνω και δεν μπαίνει μπροστά από τις διπλανές της . Όσο για το κουτσομπολιό που αρχίζει μεταξύ τους, τα χαρούμενα τραγούδια, τα πειράγματα , είναι αρκετό να μείνεις καμμιά ώρα κοντά τους για να καταλάβεις τι γλέντι γίνεται. Με το αριστερό τους χέρι πιάνουν μερικές καλαμιές και με το δεξί τους που κρατούν το δρεπάνι τις κόβουν. Με δυο τρεις απ΄ αυτές δένουν τις υπόλοιπες και ετσι γίνεται μια χεριά. Κάθε χεριά την απιθώνουν δίπλα τους και συνεχίζουν κάνοντας το ίδιο. 

                                              

                        Στάχυα από παράσταση σε μάρμαρο στον ιερό χώρο της Ελευσίνας.

Οι άντρες πάλι ακολουθούν πιο πίσω και συνάζουν πολλές χεριές μαζί και φτιάχνουν τα λιμάρια ή αν είναι λίγο ποιο μεγάλα τα δεμάτια. Και ξέρεις πως δένουν τα δεμάτια; Με τα δεματικά. Τούτα είναι φτιαγμένα ή από σίκαλη ή από σπάρτο ή από τι ιδιο το σιτάρι. Ψάχνουν δηλαδή οι άντρες όλο το σπαρτό και μαζεύουν τις ποιο ψηλές σιταροκαλαμιές, τις βγάζουνε με προσοχή να μην κοπούν τα στάχυα και τις βάζουνε μέσα στο νερό για να μαλακώσουν. Μετά πιάνουν δέκα με δεκαπέντε στο κάθε χέρι, φέρνουν τα στάχυα απέναντι το ένα στο΄ άλλο, τα διπλώνουν και ετσι το δεματικό είναι έτοιμο. Μαζεύουν ύστερα τα χερόβολα τα τοποθετούν επάνω στα δεματικά που τα απλώνουν ίσια κάτω και τα δένουν και τα δεμάτια συγκεντρώνονται στις θημωνιές. Ενώ συνεχίζεται το θέρισμα, τα δεμάτια κουβαλιόνται με τα ζώα στ΄ αλώνια και σχηματίζονται οι θημωνιές. Πρωτύτερα έχει καθαριστεί καλά το αλώνι και ο γύρω τόπος και με σταχτή έχουν κλειστεί οι μυρμηγκοφωλιές. Αφού μαζευτούν όλα τα δεμάτια απ΄ τα χωράφια ρίχνονται στ΄ αλώνι και λύνονται, αφού κοπούν τα δεματικά και διασκορπίζονται οι χεριές. Τ΄ αφήνουμε λίγες μέρες έτσι να πυρωθούν καλά από τον ήλιο για να τσακίζονται εύκολα από τα πόδια των αλόγων και των μουλαριών……...