Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΜΟΥ ΗΤΑΝ ΕΛΑΣΙΤΗΣ.

   

      Γράφει  

 Ο Παν. Ι. Δ. Βλαχάκης.

Έτος 1977, μάθημα Ραδιοφωνία, καθηγητής Χρίστος Παπακίτσος. Για να δούμε τι θα μας μάθει ο καινούργιος Δάσκαλος; Μπήκε μέσα ένας ώριμος άνδρας όχι πολύ ψηλός. Δεν ανέβηκε στην έδρα, ήρθε ανάμεσα μας και μας κοίταξε για λίγο χωρίς να μιλήσει. Άρχισε να ρωτάει τα ονόματά μας και τον τόπο καταγωγής μας. Μάς εξήγησε τους σκοπούς του μαθήματος. Μιλούσε αργά, σταθερά, με καλή άρθρωση. Πέρασαν τα εξάμηνα, μάς δίδαξε Ραδιοφωνία, Τηλεόραση, Τηλεπικοινωνίες και τα εργαστήριά τους.

Είχαμε στην τάξη μας έναν φανατικό Κνίτη, τον Κώστα Α., που δεν ησύχαζε καθόλου, ήταν αεικίνητος καλό παιδί και κάλος σπουδαστής. Το Αμερικανικό σακίδιο του, σήμα κατατεθέν της μεταπολίτευσης αγορασμένο από το Μοναστηράκι, ήταν γεμάτο προκηρύξεις, ιδεολογικά βιβλία και βιβλία της ειδικότητας. Κουβεντιάζαμε πολιτικά, δεν ενοχλούσαμε, είμαστε διακριτικοί. Αυτό ενοχλούσε ένα φασιστάκι – στη μεταπολίτευση είχαν λουφάξει – το οποίο μάς έκανε συνέχεια παρατηρήσεις γιατί τον ενοχλούσαν τα λεγόμενα μας.     

                                      

                                     Φώτο από την εποχή της Εθνικής Αντίστασης .

       …Ένα κρύο χειμωνιάτικο βράδυ με τη λήξη των μαθημάτων. Ένας συσπουδαστής μας, το προαναφερόμενο φασιστόμουτρο ο Γ.Δ. - πάντα υπήρχαν οι απόγονοι των Ταγματαλητών- από τα χωριά της Βόχας Κορινθίας, στρίμωξε το παιδί έξω από τη σχολή και το προπηλάκισε. Δυο τρεις συνάδελφοι πέσαμε να το γλυτώσουμε από τα χέρια του. Ένας συσπουδαστής μας Ναξιώτης έβγαλε ένα κατσαβίδι και τού είπε ότι αν ξαναενοχλήσει τον συνάδελφο θα τον κατσαβιδώσει. Είχαμε μαζί μας εργαλεία γιατί κάναμε πολλές ώρες εργαστήρια.

 Η αφεντομουτσουνάρα μου άρχισε να κλωτσά τον φασιστάκο στα πόδια. Ο άλλος συνάδελφος τον βάραγε όπου έφτανε. Έφαγε μια ξεγυρισμένη κλωτσιά στα αχαμνά του και μαζεύτηκε. Ήταν αγαπητό παιδί ο Κώστας και είχαμε αγανακτήσει με την άνανδρη επίθεση. O Κώστας δεν σήκωσε χέρι, ίσως είχε τρομάξει; Σίγουρα πονούσε. Είχα ξεφύγει και τον κλωτσούσα συνέχεια, λίγο ακόμα και θα του τσάκιζα τα καλάμια. Ελάχιστες φορές έχω χειροδικήσει - με τράβηξαν οι άλλοι και ετοιμαζόμαστε να το βάλουμε στα πόδια. Στη γωνιά φάνηκε ο Δάσκαλος. Από σεβασμό σταματήσαμε.

Με την Ηπειρώτικη προφορά του μου φώναξε έντονα: « Για έλα δω ρε…» Εμένα μόνο είχε δει. «Δεν κάνεις καλά που στήνεις καυγάδες, η βία….» Θέλοντας και μη τού εξήγησα τι είχε συμβεί. Μίλαγα, ήμουν αναψοκοκκινισμένος και έντονα του είπα περίπου ότι: «Δεν μπορεί ένας εικοσιπεντάχρονος φασίστας να κτύπα ένα αδύνατο παιδάκι.» Ο Δάσκαλος μουρμούρισε « Μεταπολίτευση έχουμε αλλά πάλι τα ίδια, αδιόρθωτοι μια ζωή…» Με συμβούλευσε και δεν ανέφερε το γεγονός στην διεύθυνση της σχολής. Μάλλον μίλησε και στο φασιστάκο και το γεγονός έλαβε τέλος. Γλύτωσα την τιμωρία γιατί θα το έπαιρνα πάνω μου από τη στιγμή που δεν είχε δει τους άλλους.

Χρόνια μετά παλεύαμε με το σωματείο αναπληρωτών εκπαιδευτικών να διοριστούμε και για καλύτερες συνθήκες εργασίας. Τότε ο Δάσκαλος είχε αποσπαστεί στη Διεύθυνση Σπουδών. Τον ξανασυνάντησα με χαρά. Μετά από μια συνάντηση με συμβούλευε σε αρκετά πράγματα που δεν είναι του παρόντος. Βοηθούσε τους νέους συναδέλφους όσο μπορούσε.

Γνώρισα έναν από του γυιούς του που είναι συνάδελφος και είναι καθηγητής ερευνητής φυσικής με σημαντικό έργο και τίτλους. Αργότερα και για πολλά χρόνια συνυπηρετώ με τον μικρό του γιο που είναι καλό παιδί αλλά μεγάλο πειραχτήριο - είναι και αυτός καλός δάσκαλος. Έτσι συνδέθηκα περισσότερο με τον καλό μου Δάσκαλο.

Το μόνο που δεν μπορούμε να νικήσουμε είναι ο Χρόνος. Ο Δάσκαλος έφτασε ενενήντα χρονών και. Το καλοκαίρι του 2016 τον επισκεφτήκαμε με τον μικρό του γιο και τον παλιό συνάδελφο του, τον Ε. Β., στο σπίτι του. Τον πρόσεχε μια Γεωργιανή. «Ζήτω ο Στάλιν του φώναξα!»  Χαμογέλασε και αρχίσαμε την κουβέντα. Σε παρακαλώ φτιάξε καφέδες για τα παιδιά! Μου είπε σιγά σχεδόν συνωμοτικά: «Μωρέ καλά έκανε ο Ιωσήφ στους Γεωργιανούς, σκέτη αντίδραση ήταν. Αυτή είναι καλή γυναίκα, μού έφερε δώρο την φωτογραφία του…»

Με την άδεια του, έβγαλα το μαγνητοφωνάκι και του εξήγησα τη νέα τεχνολογία. Χαμογέλασε, βάλτο ΟΝ μου είπε. Το μυαλό ξυράφι παρά τα 90+.

- Δάσκαλε πότε βγήκες στον ΕΛΑΣ; Το μόνο που γνωρίζω είναι ότι ήσουν σύνδεσμος ΕΠΟνίτης.

«Αρκετοί μαθητές του γυμνάσιου του Χωριού μου, των Αγνάτων του Ν. Άρτας, είχαμε οργανωθεί στην ΕΠΟΝ. Καθόμουν στην πλατεία. Με φώναξαν από την οργάνωση για κάποια αποστολή. Συνήθως μετέφερα σημειώματα, ήμουν σύνδεσμος, όργωνα ξυπόλυτος τα βουνά μας. Τώρα; Μου έφεραν τρεις αιχμάλωτους. Έναν «Έλληνα» και δυο Ιταλούς. Τον Νίκο τον Μπρούνο και τον Φελίτσι. Ο Νίκος ήταν από τα Δωδεκάνησα. Ήταν ρουφιάνος των Ιταλών, γνώριζε καλά τα Ιταλικά.

Έπρεπε να τους οδηγήσω στην έδρα της μεραρχίας, κάπου στα Δερβενοχώρια της Ηπείρου. Έπρεπε να περπατήσω πολύ. Το μόνο που είχα ήταν ένα μακρύκκανο όπλο του Ιταλικού ιππικού. Ήταν μεγαλύτερο από μένα, ήμουνα «Μεγάλος»! Δεκαέξι χρονών ήμουνα, μικρός σχεδόν παιδί. Το όπλο ήταν ψηλότερο από μένα! Όταν έπιανε βροχή το γύριζα ανάποδα προς το έδαφος να μην σκουριάσει η κάννη. Είχα όμως αρκετές σφαίρες. Το κρατούσα όσο μπορούσα καθαρό και δούλευε ικανοποιητικά.

Είπα στο Νίκο: «Άκου εσύ που ξέρεις καλά τα Ιταλικά, πες στους άλλους τα έξης: α) Αν κουνηθείτε ή προσπαθήσετε να φύγετε, θα σας την «μπουμπουνίξω». β) Όταν σταματάμε να ξεκουραστούμε, θα καθόσαστε απέναντι μου να σας βλέπω, θέλω να σας ελέγχω. γ) Δεν θα μιλάτε καθόλου την γλώσσα σας. Καταλάβατε; Μη φοβόσαστε, ο ΕΛΑΣ δεν κάνει αυτά που κάνατε εσείς. Αποστολή μου είναι να σας παραδώσω με ασφάλεια στην έδρα της μεραρχίας μας.»

Ο Νίκος τους τα μετάφρασε και ξεκινήσαμε. Όταν φτάσαμε στο διπλανό χωριό, τα Πράμαντα, προσπάθησαν να κάνουν κάτι για να ξεφύγουν. Όπλισα, τους σημάδεψα και μέχρι εκεί. Μετά έγιναν αρνάκια. Ο Μπρούνο που ήξερε σπαστά τα ελληνικά, άρχισε να μού λέει για τη συμπεριφορά του Νίκου. Ότι στα Γιάννενα δεν έκανε άλλη δουλειά από το να καταδίδει πατριώτες.

-                      Δάσκαλε ο Ιταλός τον κάρφωνε;

«Ναι, ήθελε να ελαφρώσει τη θέση του. Του εξήγησα ότι αποστολή μου ήταν να τούς οδηγήσω στην έδρα της μεραρχίας. Εκεί θα δικαστούν. Να μην φοβάσαι, ο ΕΛΑΣ δεν είναι φασιστικός στρατός και θα έχετε δίκαια δίκη. Τους έκοβα την κουβέντα για να μην χαλαρώσω την προσοχή μου και μού την κοπανίσουν. Τους επαναλάμβανα ότι εμένα η αποστολή μου είναι να σας οδηγήσω στην έδρα μας.

Τους παρέδωσα στη διοίκηση της μεραρχίας. Την άλλη μέρα έγινε μια δίκη. Βαρύνονταν όλοι τους με πολλές προδοσίες. Το ανταρτοδικείο τους καταδίκασε στην έσχατη των ποινών, σε θάνατο δια τυφεκισμού. Μου πρότειναν να τους εκτελέσω εγώ. Δεν δέχτηκα, τούς είπα ότι εκτέλεσα την αποστολή μου και σάς τους παρέδωσα. Δεν θέλω να βάψω τα χέρια μου με αίμα.

Τους εκτέλεσαν ... Ήταν σκληρά, δύσκολα χρόνια και οι εχθροί της πατρίδας μας πολλοί. Δίκαια τους εκτέλεσαν γιατί είχαν καταδώσει πολλούς πατριώτες που έχασαν τη ζωή τους. Το ανταρτοδικείο είχε ακράδαντα στοιχεία.»

Έπεσε σιωπή, τον ευχαρίστησα και ετοιμαζόμουν να κλείσω το μηχάνημα. «Κάνε οικονομία στις μπαταρίες, μού είπε . Όταν ήμουν στις διαβιβάσεις του ΕΛΑΣ, δεν είχαμε μπαταρίες.» Μου εξιστόρησε την προσφορά του στην Αμφιλοχία, στο Μεγανήσι της Λευκάδας. «Εδώ άφησα σε ένα γέρο το ημερολόγιο και τις φωτογραφίες μου.» Διηγήθηκε πως αρρώστησε από ελονοσία, πως ο ΕΛΑΣ τον γιάτρεψε στο Μέτσοβο και άλλες λεπτομερείς αφηγήσεις.

Μας διηγήθηκε  πως τον «προσέλαβε» σαν γραμματέα ένας Θεσσαλός διοικητής, γιατί οι περισσότεροι αντάρτες ήταν αγράμματοι. Η κουβέντα ήρθε σε διάφορα τεχνικά θέματα των τηλεπικοινωνιών της εποχής. Είπε ότι τα σήματα έφευγαν χωρίς κώδικα, ότι κάποια οι γερμανοί τα κωδικοποιούσαν κ.ά. «Επισκευάζαμε τους Ιταλικούς ασυρμάτους, απλώναμε τηλεφωνικά καλώδια. Επικοινωνούσαμε ικανοποιητικά με τα πρωτόγονα μέσα που διαθέταμε. Φορτίζαμε τις μπαταρίες με διαφόρους πρωτόγονους τρόπους…»

-                     Δάσκαλε θυμάσαι παλιά που μού είχες πει για τον Ζέρβα και του Τσάμηδες

στη Θεσπρωτία;

-         Ναι, θυμάμαι τους Τσάμηδες με τις άσπρες τους βράκες στα χωράφια. Δεν θυμάμαι λεπτομέρειες για το τι έκανε ο ΕΔΕΣ και δεν αξίζει τον κόπο. Οι αντάρτες του Ζέρβα έπαιρναν μισθό μια λίρα το μήνα… Ο ΕΛΑΣ δεν διέπραξε εγκλήματα. Ας το αφήσουμε. Το ξεπέρασε έξυπνα. 

     Τέλος, ανάφερε ότι ένας ταγματάρχης του ΕΛΑΣ του άλλαξε το Ιταλικό μακρύκαννο με ένα άλλο κοντόκαννο Ιταλικό που είχε καλό σκόπευτρο και ήταν ωραίο, εύχρηστο ατομικό όπλο. «Το όπλο αυτό το κράτησα μέχρι την συμφωνία της Βάρκιζας. Το έκρυψα στο χωριό και μού το πείρε κάποιος συγγενής. Τον ξέρω αλλά; Το έκρυψα γιατί κάτι μου έλεγε ότι μετά τη Βάρκιζα θα είχαμε προβλήματα.»

Αμφιταλαντευόμουν να βγω στο Β΄ αλλά η οικογένεια μου με έστειλε στην πόλη να συνεχίσω το σχολείο. Δεν βγήκα στο Β΄ Αντάρτικο. Το δωμάτιο μου ήταν απέναντι από τη μητρόπολη. Τότε δεσπότης Άρτας ήταν ο αντάρτης στου Ζέρβα, ο Σεραφείμ. Τον γνώρισα γιατί ο πατέρας μου με τον αδελφό μου του έκαναν μερικές ξυλουργικές εργασίες. Φυσικά δεν του είπα ότι ήμουν ΕΛΑΣίτης. Δύσκολα χρόνια. Αργότερα το έμαθε αλλά δεν θέλω καμιά σχέση με δαύτους. Υπηρέτησα τη στρατιωτική μου θητεία. Φοίτησα στη Σχολή Αναστασιάδη. Όταν αποφοίτησα, ο καθηγητής με προσέλαβε βοηθό του στα εργαστήρια πανεπιστημίου. Την πορεία μου σαν δάσκαλος την γνωρίζεις.  

                                                        

Φώτο από την στρατιωτική του θητεία. Τον ανάγκασαν να παραιτηθεί από δόκιμος και υπηρέτησε σαν απλώς στρατιώτης.

Σταματήσαμε και ετοιμαζόμαστε να κουβεντιάσουμε άλλα θέματα. Είπαμε για την δικτατορία. Την αποστολή του στο Παρίσι. Για την διάσπαση του κόμματος το 1968 και κάποια άλλα θέματα. Τότε το πειραχτήρι ο Κώστας του είπε: «Πατέρα για τον Άρη δεν μας είπες!»Ταράχτηκε ο Δάσκαλος! Ζωντάνεψε το βλέμμα, ξανάνιωσε. «Για
τον Βελουχιώτ΄ για τον Βελουχιώτ΄ », είπε δυο φορές δυνατά με την Ηπειρώτικη ντοπιολαλιά που δεν την εγκατέλειψε ποτέ του. Εντάξει θα σας πω και για τον Άρη το Βελουχιώτη… (Αυτό σε άλλο σημείωμά μου).

Γέρασε  ο Δάσκαλος, αρρώστησε από το βάρος των χρόνων. Η οικογένειά του τον περιέθαλψε. Σχεδόν κάθε πρωί ρωτούσα τον συνάδελφο, το μικρό του γυιό, για την υγεία του. Κάποια στιγμή θυμήθηκα την παραγγελία που μού είχε αφήσει για την κηδεία του. Έλα ντε; Ήθελε να διώξω από την τελετή δυο-τρία υψηλά ιστάμενα λαμόγια. Είπα στο μεγάλο γυιό την επιθυμία του. Σε στιγμές φόρτισης πήραμε την απόφαση να μην το κάνουμε.

Ο Δάσκαλος εκτός από τα μαθήματα μάς δίδαξε πολλά. Το κυριότερο, μάς δίδαξε ήθος και τιμιότητα. Όταν αναγνωρίστηκε η Εθνική Αντίσταση αρνήθηκε να πάρει τον βαθμό του έφεδρου ταγματάρχη. Μάς δίδαξε και με τον θάνατό του. Πολιτική κηδεία και αποτέφρωση στη Βουλγαρία. «Τι δουλειά έχω ‘γω με τους παπάδες», μού είχε πει σε ανύποπτο χρόνο.  Ας αναπαύετε εν ειρήνη. ©