Εθνική αντίσταση στα Δολιανά.

     

Επιμέλεια. 

Παν. Ευαγ. Βέμμος.

                          Η υπόσχεση που όφειλα.

Τριάντα χρόνια μετά την απελευθέρωση από τη φασιστική - ναζιστική Κατοχή, με τη μεταπολίτευση (1974), σταμάτησαν οι διώξεις των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Η κρατική αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης το 1982 και η άρση των συνεπειών του Εμφυλίου πολέμου το 1989 ομαλοποίησαν την πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας. Τα γεγονότα αυτά δημιούργησαν πρόσφορο έδαφος για την καταγραφή και μελέτη της ιστορίας της σκληρής και συνάμα τραυματικής δεκαετίας του 1940.

Φωτογραφία εξωφύλλου: Άνοιξη 1944, στο γεφύρι των Κάτω Δολιανών, εκεί που είναι το προσκυνητάρι της Αγίας Παρασκευής. Όρθιοι (από αριστερά):1. Λαλιώτης Γεώργιος 2.Αγνωστος 3.Χριστοφίλης Νίκος (Γκούρας),4.Φιλάρετος Στέλιος 5.Βεκιάρης Κώστας (Κατσικόπουλος). 6. Φιλάρετος Λεωνίδας.7. Κυρίμης Σαράντος 8. Κρίγκας Γιάννης (Σοφός 9. Κωτσιαρίδης Χριστόφορος (Τόκλης)10. Άγνωστος 11.Αγνωστος.

Καθιστοί (από αριστερά): 1. Βεκιάρης Ερωτόκριτος 2. Ζαχαριάς Παναγιώτης (Τάκης) 3. Κώστας Καραγιάννης (Τσούχλος) 4. Γκίτζιας Νίκος (Σαραβαλιάς) 5. Μπουτσιάνης Σωτήρης (Τριμπούνης) 6. Παπαγεωργίου Άγγελος (Παπανικολής) 7. Βεκιάρης Βαγγέλης και η σκιά μπροστά είναι του φωτογράφου Χρήστου Δαβαρούκα.Η φωτογραφία προέρχεται από τη Μαρία Καρζή, κόρη του Παπαργύρη και σύζυγο του Κωστή Καραμήτρου. Τη φωτογραφία την πήρα από το αρχείο Δαβαρούκα, μαζί με σημείωμα με τα ονόματα των αναγνωρισμένων προσώπων, έκτος από τον Κώστα Καραγιάννη (Τσούχλο), που αναγνωρίσθηκε από τους Κώστα Ανδριανίδη και Αγγελή Αγγελίδη. Ερωτηματικό υπάρχει για όσα άτομα δεν αναγνωρίσθηκαν.

Έτσι πολλοί απ' τους αγωνιστές της Αντίστασης και του Εμφυλίου άφησαν αφηγήσεις, μαρτυρίες και άλλα στοιχεία απ' αυτή την περίοδο. Σ' αυτό το πνεύμα μια ομάδα αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης από τα Δολιανά αποφάσισαν συλλογικά να διασώσουν πώς ξεκίνησε η Αντίσταση στο χωριό, πώς οργανώθηκε και ποιοι πήραν μέρος.

Το κείμενο αυτό, παρά τον υποκειμενικό του χαρακτήρα, αποτελεί σημαντική πρωτογενή ιστορική πηγή. Έχει δε ιδιαίτερη σημασία, γιατί το προσυπογράφουν τρεις γνωστοί διοικητές λόχων του 8ου συντάγματος του ΕΛΑΣ Πάρνωνα, όπου είχαν εθελοντικά καταταγεί δεκάδες Δολιανίτες.

 Πρόθεσή τους ήταν να διασώσουν την ιστορική μνήμη και να αποφύγουν να «ξύσουν πληγές». Για το λόγο αυτό δεν έδωσαν το κείμενο στη δημοσιότητα τότε που συντάχθηκε(1990) αλλά το άφησαν σε μένα, με εντολή να δημοσιευθεί μετά το θάνατο όλων.

Έτσι, τριάντα σχεδόν χρόνια μετά, αφού έχει εκπληρωθεί η βούληση των συντακτών του κειμένου, έκρινα σκόπιμο να δημοσιευθεί αυτούσιο, εμπλουτίζοντάς το μόνο με κάποιες ανέκδοτες φωτογραφίες. Αναμφίβολα η αναφορά αυτή δεν καλύπτει όλες τις πλευρές των δράσεων της Εθνικής Αντίστασης στα Δολιανά ούτε περιλαμβάνει όλες τις απόψεις, μπορεί όμως να αποτελέσει κίνητρο για την αναζήτηση στοιχείων προφορικών ή γραπτών ώστε η δημοσιοποίησή τους να συμβάλει στη διάσωση και γνώση της ιστορίας του χωριού.

  Παναγιώτης Βέμμος Δολιανά Μάρτιος 2019.

<< Σαν αγωνιστές της Εθνικής αντίστασης αποφασίσαμε να φτιάξουμε μια επιτροπή από επιζώντες πρωτοπόρους συνειδητούς- που δε λύγισαν παρά τους διωγμούς- τα βασανιστήρια, τις δυσκολίες του εμφυλίου και της μετεμφυλιακής περιόδου και την προσπάθεια εξαγοράς συνειδήσεων, και παρέμειναν πιστοί στα ιδανικά της αντίστασης.

 Έχουμε καθήκον να γράψουμε για τη μικρή ή μεγάλη δράση των αντιστασιακών στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς και για την ιστορία του χωριού μας, τα Δολιανά. Θεωρούμε ότι είναι υποχρέωση να αφήσουμε στα παιδιά μας- στα εγγόνια μας, στο μέλοντα ιστορικό και γενικά στις επερχόμενες γενιές την πραγματική ιστορία του Ε.Α.Μ. - Ε.Λ.Α.Σ., και να μείνει στην κοινότητα μνημείο της δοξασμένης Εθνικής αντίστασης, και όχι όπως θέλησαν να την παρουσιάσουν οι απόντες- οι προσκυνημένοι, παραποιημένα και συκοφαντημένα για να προβάλλουν ή να αυτοπροβάλλονται άτομα με εξαγορά συνειδήσεων, που έπειτα έγιναν διώκτες και βασανιστές στα Μακρονήσια, με βρώμικες ομιλίες στην αγορά ενάντια στην Εθνική αντίσταση, όπως ο δάσκαλος Χριστόφορος Θεμ. Κωτσιαρίδης, πρώην υπεύθυνος της Ε.Π.Ο.Ν.

Στα αυθεντικά ατά ντοκουμέντα θα αναφέρουμε συνοπτικά, ανεπηρέαστα, τίμια, με ειλικρίνεια και χωρίς πάθος πώς ξεκίνησε η Εθνική αντίσταση στα Δολιανά και τί πρόσφερε η οργάνωση στο μεγάλο αυτό αγώνα παρά την οργανωμένη αντίδραση των καιροσκόπων, που ήταν η αιτία να χυθεί πολύ αίμα. Επίσης, τί πρόσφερε λαϊκή ασφάλεια, δικαιοσύνη, περιφρούρηση της σοδιάς από τους πλιατσικολόγους, λαϊκό δικαστήριο, αυτοδιοίκηση και άλλα. Παρακάτω θα αναφέρουμε πόσοι έλαβαν μέρος στα διάφορα πόστα της Αντίστασης- πόσοι έχυσαν το αίμα τους- και ακόμη πόσοι πρόδωσαν τον αγώνα και έγιναν συνεργάτες των κατακτητών. Από εδώ ξεκίνησαν οι πρωτοπόροι του ένοπλου αγώνα του ΕΛΑΣ.

Το παρόν συντάχθηκε από την επιτροπή, την οποία αποτέλεσαν οι: Κώστας Ι. Βεκιάρης, Βασίλης Γ. Σάγγας- Βαγγέλης Ι. Βέμμος, Παναγιώτης Κ. Ζαχαριάς, Κώστας Γ. Λυμπεράκης και Αλέκος Χριστοφύλης. 

     Από τα μέλη της επιτροπής έχω φώτο του  Κώστα Γεω Λυμπεράκη.

Για τη γνησιότητά του εγκρίνουν και προσυπογράφουν οι επιζώντες δοξασμένοι αξιωματικοί του 8^ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ: Βαγγέλης Μαχαίρας, Γιώργης Κονταλώνης, Γιάννης Γραμματικάκης ή Αστραπόγιαννης σαν διοικητές Λόχου όλοι οι ΕΛΑΣίτες Δολιανίτες που υπηρέτησαν κάτω από τις διαταγές τους, εκτός από το Γιάννη Γ. Σάγγα ή Νικηταρά, καπετάνιο Λόχου, που υπηρέτησε στο 11^ο Σύνταγμα στο τάγμα Βάσου Τσεκούρα.

Η συγκρότηση της πρώτης οργάνωσης του Ε.Α.Μ. έγινε στα επάνω Δολιανά το Γενάρη του 1942 στου Κούβλι, στο Λινό του Παναγιωτόπουλου από τους: Παναγιώτη Καβάσαλη, Κώστα Γ. Λυμπεράκη, Κώστα Ι. Βεκιάρη, Αριστείδη Γ. Λυμπεράκη και Αλέκο Χριστοφύλη ή Γκούρα, όλα στελέχη και μέλη από τον παράνομο από τη βασιλομεταξική δικτατορία οργανισμό του ΚΚΕ. Αποφασίστηκε η συγκρότηση του πρώτου γραφείου του ΕΑΜ. Γενικός υπεύθυνος ορίστηκε ο Παναγιώτης Καβάσαλης, πολιτικός καθοδηγητής ο Κώστας Λυμπεράκης, μέλη ο γραμματέας της ακτιδικής επιτροπής του Κ.Κ.Ε., Κώστας Ι. Βεκιάρης, υπεύθυνοι τύπου και οικονομικού τομέα ο Αριστείδης Λυμπεράκης και Αλέκος Χριστοφύλης. Το Κούβλι ήταν ένα κέντρο οργάνωσης του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, επεκτάθηκε και στα γύρω χωριά, που από εκεί συνδέθηκαν με την Ανδρίτσα, που ήταν η μοναδική συγκοινωνία που εξυπηρετούσε τη Βόρεια Κυνουρία και εκεί είχε οργανωθεί ο πρώτος ΕΑΜικός πυρήνας από τους: σταθμάρχη Τρύφωνα Δ. Καραμήτρο, Τάσο Σ. Λομβαρδιά, Βαγγέλη Ι. Βέμμο, Αγγελή Α Μύλη και Σαράντο Β. Σπυράκη από την Πλατάνα.

                        Μετείχαν στην πολιτική οργάνωση του Ε.Α.Μ.

1)Παναγιώτης Καβάσαλης, υπεύθυνος Κ.Κ.Ε.2) Κώστας Ι. Βεκιάρης, γραμματέας Ακτιδικής επιτροπής Κ.Κ.Ε. 3) Κώστας Γ. Λυμπεράκης, υπεύθυνος Λαϊκής αστυνομίας Κ.Κ.Ε. 4) Αριστείδης Γεωργ. Λυμπεράκης, υπεύθυνος τύπου και διαφώτισης Κ.Κ.Ε. 5) Αλέκος Χριστοφύλης, υπεύθυνος οικονομικού τομέα Κ.Κ.Ε. 6) Γεωρ. Κ, Πουλημένος ή Μπερούκας, φρούραρχος Κ.Κ.Ε.7) Αντώνης Π. Λυμπερόπουλος, στρατιωτικός διοικητής εφεδρ. Λόχου Κ.Κ.Ε. 8) Παναγιώτης Ι. Οικονόμου, διαφωτιστής Κ.Κ.Ε. 9)Ιωαν. Δ. Πουλημενόπουλος ή Γιόκας, Λαϊκή αστυνομία Κ.Κ.Ε. 10) Βασίλειος Π. Τσιαμούλος, Ε.Λ.Α.Σ Ε.Α.Μ.11) Ιωαν. Γ. Φουρτούνης, Ε.Λ.Α.Σ. Ε.ΑΜ. 12) Ηλίας Π. Κολοστούμπης, μέλος Ε.ΑΜ., τον εκτέλεσαν Γερμανοί Κ.Κ.Ε.13) Παναγιώτης Γ. Κόκορης, μέλος Ε.ΑΜ., τον εκτέλεσαν ταγματασφαλήτες14) Αποστόλης Ι. Βλαχάκης, τον εκτέλεσαν Γερμανοί αφού τον κατέδωσε ο Κώστας Γ. Μητρομάρας Κ.Κ.Ε.15) Γεωργ. Ν. Φούφας Ε.ΑΜ.16) Δημ. Κ, Κοσκινάς ή Μπιτσικόρδας Κ.Κ.Ε. 17)Ηλίας Κ, Κοσκινάς, Ε.Λ.Α.Σ.  Ε.Α.Μ. 17) Βασίλειος Γ. Καρπουλώνης, αυτοδιοίκηση Ε.Α.Μ. 18) Κώστας Φυλάρετος Κ.Κ.Ε. 19)Βασίλειος Γ. Μεγγλής Ε.Α.Μ. 20) Αδαμάντιος Γ. Μεγγλής Κ.Κ.Ε. 21) Γρηγόριος Θ. Χουτόπουλος Ε.Α.Μ.22) Σωτήρης Ν. Μπουτσιάvης Ε.Α.Μ. 23) Νικόλαος Κ. Πουλημένος ή Φουφουvάκος, τροφοδότης σύνδεσμος Κ.Κ.Ε.24)Γεωργ. Ι. Σάγγας, πατέρας των Σαγγαίωv, τον δολοφόνησαν παρακρατικοί Κ.Κ.Ε.

                                                          Ε.Τ.Α.

1) Παναγιώτης Α. Λυμπερόπουλος Κ.Κ.Ε. 2) Νικόλαος Δ. Καραμήτρος Κ.Κ.Ε.

                                             Πρωτοπόροι στον ΕΛΑΣ

1) Βαγγέλης Ι. Βέμμος Κ.Κ.Ε. καπετάνιος Λόχου. 2)Γιάννης Γ. Σάγγας – Νικηταράς- Κ.Κ.Ε. καπετάνιος Λόχου. 3)Αριστείδης Γ. Λυμπεράκης διαφωτιστής Κ.Κ.Ε.4) Γεωργ. Ν. Λαλιώτης Ε.Α.Μ.

Ευάγγελος Ι. Βέμμος (1917-1997) Από τους πρωτοπόρους αντάρτες. Ανέκδοτη φωτογραφία του χειμώνα του 1944, πίσω από το σχολείο των Κάτω Δολιανών.

                                             Παναγιώτης Βέμμος Δολιανά Μάρτιος 2019.

 Οι παρακάτω κατετάγησαν από τον Οκτώμβρη του 1943 μέχρι το Μάη του 1944:

1) Γεωργ. Π. Καρμπουλώνης καπετάνιος Λόχου Ε.Α.Μ. 2) Ανδρέας Π. Λυμπερόπουλος, ιατρός χειρουργός .Κ.Κ.Ε. 3)Γεωργ. Δ. Πουλημένος Κ.Κ.Ε. 4)Ιωάννης Δ. Κρίγγας Ε.Α.Μ. 5)Βασίλειος Π. Τσιρόπουλος Κ.Κ.Ε. 6) Σωτήρης Ι. Ρόρης Κ.Κ.Ε. 7)Στρατής Μίγας Κ.Κ.Ε. 8) Βασίλειος Γ. Σάγγας Κ.Κ.Ε. 9) Μιλτιάδης Γ. Σάγγας Κ.Κ.Ε. 10) Ανδρέας Γ. Σάγγας Κ.Κ.Ε. 11) Παναγ. Γ. Σάγγας Κ.Κ.Ε. 12) Αντώνης Γ. Καραμαντζάνης ή Κουλουράς 13) Παναγ. Κ. Ζαχαριάς Κ.Κ.Ε. 14) Νικόλαος Χριστοφύλης ή Γκούρας Κ.Κ.Ε. 15) Ιωάννης Ν. Καραμήτρος Κ.Κ.Ε. 16) Γεωργ. Η. Κοντογιανόπουλος Ε.Α.Μ 17) Ιωάννης Η. Δούλος Ε.Α.Μ. 18) Λυμπέρης Χ. Κοντογιανόπουλος Ε.Α.Μ. 19) Ιωάννης Π. Ψόφιος Κ.Κ.Ε. 20) Ηλίας Π. Ψόφιος Ε.Α.Μ. 21)Ιωάννης Γ. Φούφας Ε.Α.Μ. 22) Ηλίας Γκούτης Ε.Α.Μ. 23) Ερωτόκριτος Ι. Βεκιάρης, στέλεχος στο Δημοκρατικό Στρατό, σκοτώθηκε Κ.Κ.Ε. 24)Ευάγγελος Ι. Βεκιάρης Κ.Κ.Ε. 25) Ιωάννης Α. Λυμπεράκης Κ.Κ.Ε.26) Γεωργ. Τουρούτσικας, τραυματίας στο Μυστρά Ε.Α.Μ. 27) Ιωάννης Τσιρόπουλος ή Σιώρης 28) Σαράντος Ν. Κυρήμης Ε.Α.Μ. 29) Κώστας Ι. Ρόρης, τον δολοφόνησαν παρακρατικοί Κ.Κ.Ε. 30) Άγγελος Παπαγεωργίου 31) Γεώργ. Οδ. Κοράλης Ε.Α.Μ. 32) Αγησίλαος Α. Βούλγαρης Ε.Α.Μ. 33) Ιωάννης Κ. Βούλγαρης Ε.Α.Μ. 34) Γεωργ. Ν. Τσιαμπάσης Κ.Κ.Ε. 35) Σπύρος Παυσ. Παπαντώνης Ε.Α.Μ. 36) Βασ. Χ. Κωλέτης Ε.Α.Μ.

37) Ιωάννης Γ. Οικονόμου Ε.Α.Μ.38) Κων/νος Γ. Κοντογιανόπουλος ή Λύρας Ε.Α.Μ.39) Αποστόλης Γ. Κοντογιανόπουλος ή Λύρας Ε.Α.Μ.40) Σωτήρης Β. Μπουτσιάνης ή Τριμπούνης Κ.Κ.Ε.

                                                             ΕΠΟΝ

1) Κασιανή Α. Καρζή, οδοντίατρος, δασκάλα, περιφερειακή υπεύθυνη ΕΠΟΝ K.Κ.Ε. 2)Χριστόφορος Θεμ. Κωτσιαρίδης, δάσκαλος, υπεύθυνος τοπικής ΕΠΟΝ. 3) Δημ. Κ. Καραγιάννης, σύνδεσμος Κ.Κ.Ε. 4) Λεωνίδας Κ. Φυλάρετος, σκοτώθηκε στο Δημοκρατικό Στρατό K.Κ.Ε. 5) Στέλιος Κ. Φυλάρετος K.Κ.Ε. 6) Σταματίνα Κ. Φυλάρετου Κ.Κ.Ε. 7) Ειρήνη Αικ. Χουτοπούλου Κ.Κ.Ε. 8 &9) Γεωργία και Κική Δ. Πατσιά, αδελφές Ε.Α.Μ. 10&11) Ιουλία και Ελπίδα Η. Δούλου, αδελφές Ε.Α.Μ.

                                                Εθνική Αλληλεγγύη.

1) Γεωργ. Π. Λυμπεροπούλου Κ.Κ.Ε. 2) Παναγιώτα Κ. Ζαχαριά Κ.Κ.Ε.

3) Κατίνα Ν. Φούφα Ε.Α.Μ. 4) Ιουλία Ν. Τσιαμπάση Ε.Α.Μ. 5&6) Βασιλική και Αγγελική Η. Δούλου, αδελφές Ε.Α.Μ. 7) Αμαλία Ι. Βεκιάρη Κ.Κ.Ε. 8) Ελένη Ι. Βεκιάρη Κ.Κ.Ε. 9&10) Μαρίκα και Κούλα Π. Καβάσαλη Κ.Κ.Ε. 11) Αθηνά Γ. Κόκορη Ε.Α.Μ. 12&13) Στέλα και Ελένη Θεμ. Κωτσιαρίδη Ε.Α.Μ. 14&15) Κωνσταντίνα και Αλίκη Α. Λυμπεράκη Κ.Κ.Ε. 16) Γεωργ. Α. Κωλέτη Ε.Α.Μ. 17,18& 19) Ειρήνη, Στέλα και Πίτσα Γ. Σάγγα, αδελφές Κ.Κ.Ε. 18) Βασιλική Γ. Σάγγα, μάνα των Σαγγέων Κ.Κ.Ε.

            Θύματα που εκτελέστηκαν από Γερμανούς και Ταγματασφαλήτες

1)Ιωάννης Α. Καρζής Κ.Κ.Ε. 2)Δημ. Θεμ. Κωτσιαρίδης Ε.Α.Μ.

3) Γεωργ. Π. Λυμπερόπουλος Κ.Κ.Ε. 4) Αποστόλης Ι. Βλαχάκης Κ.Κ.Ε. 5)Ηλίας Π. Κολοστούμπης Κ.Κ.Ε. 6) Στράτος Μίγας Κ.Κ-Ε. 7) Κων/νος Ι. Ρόρης Κ.Κ.Ε. 8)Σωτήρης Δ. Σιαπάτης Κ.Κ.Ε. 9) Χρήστος Ν. Κοσκινάς Κ.Κ.Ε. 10) Τρύφων κ- Τσιρόπουλος ή Σιώρης Ε.Α.Μ. 11) Ιωάννης Ευθ. Φούφας Ε.Α.Μ. 12) Στέλιος Κ. Τσιαμούλος Ε.Α.Μ.

13) Αριστείδης Ι. Δουρόπουλος, πολιτικός μηχανικός, βασανίστηκε στη Μακρόνησο και δολοφονήθηκε εν ψυχρώ, μέλος του Ε.Α.Μ. και Κ-Κ-Ε.

         Οι παρακάτω υπηρέτησαν στα προδοτικά τάγματα ασφαλείας.

1&2)Δημήτριος και Σπύρος Κ. Ιατρίδης. 3) Δημήτριος Α. Αγγελίδης.

4) Ηλίας Κ. Βέμμος 5,6 &7) Ηλίας, Γεώργιος και Θεόδωρος Ν. Καρζής 8) Χρήστος Αθ. Ρούννης ή Ντέκος Ιωάννης 9) Αθ. Ρούννης ή Ντέκος 10) Νικόλαος Κ. Οικονόμου 11) Ιωάννης Ν. Κυρήμης 12)Ηλίας Δ. Πουλημένος                   Δολιανά 1990

                                                  Η επιτροπή.

 1) Κων/νος Βεκιάρης 2) Βασίλειος Γ. Σάγγας 3) Ευαγγ. Ιωαν. Βέμμος 4) Παναγ. Κ. Ζαχαριάς 5) Κων/νος Γ. Λυμπεράκης 6) Αλέκος Χριστοφύλης

                                  Οι αξιωματικοί του ΕΛΑΣ.

 1) Ευαγγ. Μαχαίρας 2) Γεώργιος Κονταλώνης 3) Ιωαν. Γραμματικάκης ή Αστραπόγιαννης

  

Κατόπιν μακροχρονίου και έπισταμένης έρευνας, διεπιστώθη Ότι Όλα Όσα αναφέρονται είς το ανωτέρω ιστορικόν της Εθνικής Αντίστασης της Περιφέρειας Δολιανά Κυνουρίας τυγχάνουν απολύτως ακριβή.

Τρίπολης 1/12/93 Νομαρχιακή Επιτροπή Ό Πρόεδρος (Νικ. Πασπάτης) ΠΕΑΕΑ Αρκαδίας

Σ.Σ.: Στη σελίδα 9 του πρωτοτύπου υπάρχουν οι υπογραφές των μελών της επιτροπής, των αξιωματικών του ΕΛΑΣ και του Προέδρου της ΠΕΑΕΑ Αρκαδίας, ενώ η φωτογραφία των υπογραφών βρίσκεται στη σελίδα 12 του παρόντος.

Εκτός του προλόγου, ό, τι ακολουθεί είναι αυτούσιο το πρωτότυπο. Ακόμη και η ορθογραφία και η στίξη παρέμειναν αναλλοίωτες.

Η κομματική ή εαμική ένδειξη δίπλα στα ονόματα έχει την έννοια είτε του κομματικού μέλους είτε της συνεισφοράς σε δραστηριότητες του παράνομου κομματικού ή εαμικού μηχανισμού (μεταφορά μηνυμάτων, τροφοδοσία, πληροφορίες, βοήθεια στην απόκρυψη διωκομένων κ.ά.).

Ο Νίκος Γκίτζιας (Σαραβαλιάς), που απεικονίζεται στη φωτογραφία, ήταν αντιστασιακός, κάτοικος όμως Ψηλής Βρύσης (Μάνεσι). Το χειμώνα διέμενε στα Κάτω Δολιανά (Σπηλιές) και γι' αυτό το λόγο πιθανόν δεν αναφέρεται στον κατάλογο των Δολιανιτών, όπως και ο Κώστας Καραγιάννης (Τσούχλος), ο οποίος παντρεύτηκε και διέμενε στον Άγιο Πέτρο και ίσως διέφυγε της μνήμης των συντακτών.

Μαρτυρία Α. Π. Πετρονώτη (1924 - ...), αρχιτέκτονα μηχανικού - αρχαιολόγου, τέως καθηγητή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης:

«Το 1942 ήμουν υποψήφιος για το ΕΜΠ και προετοιμαζόμουν στο φροντιστήριο του Κανέλλου. Εκεί γνώρισα τον Αριστείδη Δουρόπουλο, με καταγωγή από τα Δολιανά, και ήμασταν οργανωμένοι στην ίδια εαμική τριάδα».

                         Σχόλια Παν Ι.Δ. Βλαχάκη.

 Επειδή το κείμενο είναι μεγάλο 11 σελ. Για τεχνικούς λόγους το τοποθετώ με αυτό τον τρόπο. Ευχαριστώ τον συνάδελφο Παν Ευγ Βέμμο για την εμπιστοσύνη να μου εμπιστευτεί το ιστορικό ντοκουμέντο της περιοχής μας. 

Είχα την τιμή να γνωρίζω ένα από τα μέλη της επιτροπής τον Κώστα Γεω Λυμπεράκη.

Στα χέρια μου έχω αντίγραφα από κάποια γραπτά του. Δούλευε την ιδέα καταγραφής της ιστορίας από το 1982 που τον γνώρισα. Με έχει «φορτώσει » να γράψω για τον Βερβενιώτη αγωνιστή Γιώργη Δημ Κοδέλα- τον θρυλικό ταγματάρχη του Δ.Σ.Ε στην Κρήτη. Όταν ο Γιώργης πολεμούσε στα χώματα μας ήταν φίλοι συναγωνιστές και σύντροφοι δεδομένου ότι ήταν κομμουνιστές. 

Τιμή και δόξα στους ανθρώπους του Δημοκρατικού χωριού της Κυνουρίας. 

 Όσον αφορά τα ονόματα των Ταγματαλητών που αμαύρωσαν την ιστορία του Δημοκρατικού Χωριού έχω να προσθέσω τα εξής: Οι δυο είναι «Φερτοί» από άλλο χωριό και άλλοι δυο από Δολιανίτικο οικισμό. Στην ουσία τα άτομα από τα Δολιανά ήταν μόνο (08) οκτώ. Το ποσοστό είναι το μικρότερο από κάθε άλλο μεγάλο χωριό της περιοχής μας.

Παραβιάζω την απόφαση μου να μην δημοσιεύω ονόματα προδοτών - συνεργατών των εχθρών της πατρίδας μας αλλά για να μην αλλοιώσω το ντοκουμέντο κατ εξαίρεση αναφέρω τα ονόματα τους.

Τα παιδιά στο Καμινάρι τα σκότωσε ο αρχιταγματασφαλίτης της περιοχής μας με το ασκέρι του και τους γερμανούς.