ΠΕΡΔΙΚΟΒΡΥΣΗ ..σαν παραμύθι.

Σχόλιο του Στολιώτη Δικηγόρου και Συγγραφέα Χρίστου Κυρκιντάνου,

για το βιβλίο του Χριστόφορου Νικολάου ΄΄ΠΕΡΔΙΚΟΒΡΥΣΗ …σαν παραμύθι.

       Στα έρημα χωριά μας σιγοκαίει η μνήμη της περασμένης ζωής. Τουλάχιστον σ’ εκείνα που καπνίζει τζάκι ακόμα και όποια ανοίγουν την αγκαλιά τους για να υποδεχτούνε τα τέκνα τους ως επισκέπτες κάθε Πάσχα και κάθε Δεκαπενταύγουστο. Πλανάται ο φόβος ότι αυτή η φωτίτσα θα σβήσει μαζί με τον απόηχο της τελευταίας ατομικής ζωής που είχε βλαστήσει στα χώματά τους κι  ότι, αν έτσι εξελιχθούν τα πράγματα, θα παραλάβουν την τέφρα της η μεθοδολογία της επιστήμης, για να τεκμηριώσει την ιστορία του τόπου μας και οι καλές τέχνες για την τελετουργία του μνημόσυνου.

       Τελευταία όμως, φάνηκε ότι διαφορετικό ρόλο έχουνε τάξει για τις μικρές μας πατρίδες τα καπρίτσια της ιστορίας. Είναι ο ρόλος του έσχατου οχυρού της πατριωτικής μας υπερηφάνειας. Χλευάσανε, εμάς τους αιμοδότες της ελευθερίας και τους συνεπείς τροφοδότες του ανθρωπισμού, τραπεζοκράτες, πλουτοκράτες με τα τσιράκια τους, και οι λεγόμενοι ΄΄οίκοι αξιολόγησης΄΄. <<Οπαδοί της αδικίας και ατιμίας>>! θα τους χούγιαζε ο Μακρυγιάννης. Αλαφιασμένοι οι Έλληνες από την επιβουλή των αρπακτικών, επιστρέφουμε από ένστικτο στην ξεχασμένη αξιακή στέγη μας, γιατί εκεί αισθανόμαστε, όπως ο κάβουρας στη φωλιά του, δυνατοί. Θα το πω καθαρότερα: οι μοναχοί του Προδρόμου αντέξανε στην ισχυρή δύναμη του καιρού τους τον Ιμπραήμ, γιατί είχανε τις πλάτες του βράχου τους.

       Καλύτερο καλωσόρισμα για το βιβλίο του Χριστόφορου Νικολάου ΄΄ΠΕΡΔΙΚΟΒΡΥΣΗ ..σαν παραμύθι΄΄ , από αυτές τις σκέψεις δεν έχω. Γιατί αυτό το βιβλίο ξαραχνιάζει τα χωριάτικα σπίτια μας, συγυρίζει τις κάμαρες, σαρώνει τις αυλές τους με το σάρωμα της γιαγιάς από σπάρτο, στρώνει στο χειμωνιάτικο τις κουρελούδες και τις βελέντζες τους, ανάβει στο παραγώνι φωτιά, στήνει τσουκάλι και περιμένει να περιθάλψει την κατατρεγμένη εθνική μας αξιοπρέπεια.

       Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο περνάει από μπροστά σου ένας ποταμός πληροφοριών για την Περδικόβρυση. Υποθέτω ότι ο συγγραφέας έχει διαθέσει πολύ χρόνο από τη ζωή του, επιμονή, φιλότιμο και μεράκι για να συλλέξει αυτές τις πληροφορίες που καταγράφει., κατανεμημένες μεθοδικά και λειτουργικά άψογα, στο βιβλίο του.

                                                                  Περιοχή της Περδικόβρυσης.

       <<Αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις>>: Μπαρμπετού, Λίσινα, Κριάκουρο, Άβορος, Βίτολη, Πλώστενα, Χρούσα, Πλυμένη.

       Αυτό το βιβλίο δεν το διαβάζεις, το περπατάς. Οδοιπορείς στις γιδόστρατες με τους παλαιούς.

       Βουνίσια τοπία, που είναι οι άνθρωποί σας; ρωτάς.

       Ο συγγραφέας μας αναλύει μεθοδικά τις στατιστικές και αποκαλύπτει τεκμηριωμένα με αριθμούς, τα κύματα της φυγής. Σαρώσανε τον τόπο μας οι βοριάδες από το άνθος της νεολαίας του. Μελαγχολείς: <<νερατζούλα φουντωμένη που ΄ναι τ’ άνθη σου…>>.

       Μερικοί φύγανε κάποτε για τον πόλεμο. Άντρες που ορθώσανε το ανάστημα τους στη βαρβαρότητα του χιτλερισμού. Θυμάμαι ακόμα την έκκληση της γιαγιάς μου στην Παναγιά την Τσερβασινή, να τους φυλάει από το κακό βόλι. Έβαζε μέσα στην προσευχή της <<του Γιαννακάρη το παιδί>> - δεν ήξερε το βαφτιστικό του – και το <<Στράτη τον Κορκοβή>>. Μαζί τους πολέμαγε στην Αλβανία τον Ιταλό ο πατέρας μου. Εκατέρωθεν θύματα του εμφυλίου, αργότερα, και οι τρεις.

       Κάποιοι τσερβασινοί δεν ξαναγύρισαν στα σπίτια τους. Μόνο τα ψυχοσάββατα τους μνημόνευε πια ο παπάς. Διαβάζω από το βιβλίο του Νικολάου αυτολεξεί τα αγιασμένα ονόματα:

  <<Αγγελινάς Ευσταθ. Ιωάννης, 1910 -1940. Στρατιώτης του 8^ου Συντάγματος Πεζικού, σκοτώθηκε στη μάχη, στην περιοχή Προγονατίου, κοντά στο Τεπελένι, στις 23 Δεκεμβρίου 1940.

  Νικολάου Ιωάν. Χρήστος, 1913-1940. Δεκανέας, τραυματίστηκε θανάσιμα στην ίδια μάχη. Όλη νύχτα ψυχορραγούσε στη σκηνή, τον είχανε στην αγκαλιά τους άλλοι συγχωριανοί για να μην κρυώνει και του τραγουδούσανε…

  Νικολάου Θεοδ. Κων/νος(Ντίνος), 1913-1941. Στρατιώτης στο 85^ο Σύνταγμα Πεζικού, τραυματίστηκε στη μάχη και πέθανε στο Α΄ Χειρουργείο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Άρτας, στις 4 Ιανουαρίου 1941.

  Και στη μάχη της Κρήτης ακόμη είχαμε θυσία:

  Ευαγγέλου Ιωάν. Κων/νος(Κόκωτας). Εξαφανίστηκε στα Σφακιά Χανίων στις 29 Μαίου 1941>>.

       Θέλω να προσθέσω ότι ο θείος μου Μήτσος Παναγιωτούρος, τριατατικός τότε στον Άγιο- Νικόλα, διαβίβασε τα μαύρα τηλεγραφήματα στις χαροκαμένες μανάδες των δύο πρώτων με χρονική διαφορά λίγων ωρών. Και κάτι ακόμα: Ο Χρήστος Τσαμούλος, συγχωριανός μου, την κολασμένη νύχτα συντρόφευε κι αυτός το Χρήστο Νικολάου στο χαροπάλεμά του. Καλούσε τη μάνα του και την αδερφή του, φεύγοντας ΄΄για τ’ αλλού΄΄,  το παιδί.

       Τέτοια φωτεινά ονόματα εξορίσαμε από τους δρόμους και τις πλατείες μας και τα ανταλλάξαμε με διαφθορά, πολυτέλεια, παρακμή και υποδούλωση στους ισχυρούς της Ευρώπης. Εκείνοι πολεμήσανε άφοβα την αδικία του ισχυρού κι εμείς βάλαμε το φόβο μας να φυλάει το ΄΄έχει΄΄ του.

       Χίλια καντάρια ευπρέπειας δεν θα ήτανε ικανά να αντισταθμίσουνε αγανάκτηση και θυμό που σε ωθούνε να παραφράσεις τους στίχους του Χριστιανόπουλου:

  <<Καημένε Αγγελινά, να ‘ξερες γιατί τα έδωσες στην πατρίδα τα νιάτα σου, τα έδωσες για να αλωνίζουνε τα κωλόπαιδα>>.

                                                         Περδικόβρυση - Τσερβάσι -  Κυνουρίας.

       Ξαναπιάνω το ρυθμό του βιβλίου. Μιλάμε για βιβλίο – όχημα που μεταφέρει στο διαρκές παρόν το αποταμιευμένο πολιτισμικό κεφάλαιο της Περδικόβρυσης, τουλάχιστον όσο μπόρεσε να χωρέσει. Το παίρνεις στα χέρια σου και δεν ανοίγεις βιβλίο, την παλαιική κασέλα της γιαγιάς σου, που μυρίζει κυδώνι και κυπαρίσσι, ανοίγεις. Μουλαρόδρομοι, μονοπάτια, ξωκλήσια, πανηγύρια, γεννητούρια, βαπτίσεις, αρραβωνιάσματα, γαμήλια χαροκόπια και η γκρίζα πλευρά της ζωής – αποχαιρετισμοί, φονικά ακόμα και ξωτικά -, διεκδικούν το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Είναι η πραμάτεια της Περδικόβρυσης. Τα έργα του παλιού χωριάτη είναι, κοντολογίς, απάνω στην άγονη γη που την έσκαψε με τα νύχια του να καρπίσει, την περπάτησε με μισό τσαρούχι, την υπερασπίστηκε μέχρι την τελευταία ανάσα του και την είπε πατρίδα.

       Η έκπληξη του βιβλίου είναι η λογοτεχνική απόδοση από το συγγραφέα, με θαυμαστή δεξιότητα και τη χρήση του γλωσσικού ιδιώματος του χωριού του, γεωργικών ενασχολήσεων όπως η σπορά, ο θερισμός, το αλώνισμα, ο τρύγος, το λιομάζωμα. Ο βιαστικός αναγνώστης θα αποδώσει ενδεχομένως στο συγγραφέα τη μομφή ότι στο λογοτεχνικό μέρος του βιβλίου του, ωραιοποιεί την τυραννισμένη ζωή του παλιού αγρότη. Δεν έχουν έτσι τα πράγματα. Ο Νικολάου δεν ζωγραφίζει ειδυλλιακές εικόνες υπαίθρου αλλά αγιογραφεί γεωργικές εργασίες και πρόσωπα και, σαν καλός αγιογράφος, δεν κρύβει το μαρτύριο του αγίου του, απλά το αποδίδει με τη μορφή φωτοστέφανου. Μεταφέρω για παράδειγμα ένα απόσπασμα από το βιβλίο:

  <<Μεσημέριασε, είπε ο πατέρας και έλυσε την ποδιά του.

  Κάτσανε να κολατσίσουνε, στρώσανε λινάτσες κοντά στη φωτιά, κοντά κι ο Ασήκης. Είχε απλώσει στη φωτιά η μάνα τα τσουράπια του μικρού, του τα ‘βαλε στεγνά και ζεστά στα πόδια. Έβγαλε το κολατσιό ‘πο το ταγάρι. Ψωμί, τυρομούτζιθρο, δυο κρεμμύδια και κρασί. Έκοψε το ψωμί με το σογιά του ο πατέρας…>>

                                 

                                         Περδικόβρυση απο τα τελευταία Ζουντανά !!! 

  Η αγία οικογένεια του χωριάτη! Η δική μας οικογένεια.

       Αυτός ο δαιμόνιος γεωπόνος καλλιεργεί το παππουδικό περιβόλι και συλλέγει τους πολύχρωμους και χυμώδεις καρπούς του. Διηγείται στα δικά του εγγόνια και στα εγγόνια του κόσμου, το γοητευτικό παραμύθι της, χαμένης στην ομίχλη του χρόνου, αλλοτινής του πατρίδας και αποκαλύπτει το διαχρονικό μήνυμά της.

-Καλή αυριανή, πα’ να πω στα παιδιά.

Προσοχή: έρχεται από το παρελθόν η φωνή της γιαγιάς μας για να μας ευχηθεί για το μέλλον. Είναι η μόνη έγκυρη φωνή που μας χρειάζεται τώρα. Κατεβάστε τους διακόπτες σας οι τηλεοράσεις και τα μολύβια σας οι γραφιάδες. Όλοι οι ρήτορες βουβαθείτε, να την ακούσουμε.

      Η Περδικόβρυση ξεπροβοδίζει το βιβλίο ενός άξιου τέκνου της, φορτωμένο με τα προικιά που την προίκισαν οι λιγοστοί αιώνες του βίου της, στο ταξίδι του για το μέλλον. Απόκοντα κι εμείς, οι κοντοχωριανοί, του ευχόμαστε: Καλοτάξιδο.

                                                                              Χρίστος Κυρκιντάνος