ΣΚΙΕΣ.

   

       Γράφει ο

Παν. Ι.Δ. Βλαχάκης. 

Το καλοκαίρι επισκέφτηκα αρκετές φόρες τον Πάρνωνα. Κάθε φορά που ανεβαίνω καθαρίζει το μυαλό μου. Μιλάω με τον παππού μου τον γέρο Πάρνωνα, το Κρόνιον Όρος, τον Μαλεβό τον Μεγάλο στα σλάβικα. Κάθομαι κάτω από κανένα ελάτι και κλείνω τα μάτια μου.  Όλο και κάποιοι Παρνωνίτες έρχονται και μου μιλάνε!! Σπάνια βλέπω ζωντανούς ανθρώπους. Οι ξυλοκόποι, καρβουνιάρηδες, οι βοσκοί, οι ασβεστοποιοί – καμινιαραίοι έχουν εκλείψει προ πολλού. Κάποιοι μελισσοκόμοι υπάρχουν αλλά δεν πλησιάζω τα μελίσσια. Έρχονται όμως οι σκιές από τα παλιά και συζητάμε!!

                             

                                                         Πάρνωνας.

 Πήγα στον Αγ. Γιαννάκη κάθισα κάτω από τα έλατα ο αέρας ακουγόταν γλυκός και ήρεμος, αυτή η μυρωδιά του δάσους στον Πάρνωνα με ανασταίνει. Το μεσημέρι και τα μεσάνυχτα βγαίνουν οι σκιές, τα ξωτικά και  οι ψυχές των νεκρών ηρώων του Πάρνωνα !! Όλα το μυαλό τα φτιάχνει τίποτα από αυτά δεν υπάρχει. Οι μνήμες όμως υπάρχουν μέσα μας και μας φανερώνονται. Έκλεισα τα μάτια και ονειρεύτηκα μισοκοιμισμένος, μισοξύπνιος σχεδόν ευτυχισμένος !!

 Ξαφνικά από την μεριά της Μπαρμπίτσας είδα να ξαγναντά εκείνος ο καπετάνιος, ο Ζαχαριάς ο Μπαρμιτσιώτης►1, εκείνος ο αδέκαστος λαϊκός δικαστής, εκείνος ο γυναικάς! Πανέμορφος , αθλητικός με μέση δακτυλίδι  γνήσιος Παρνωνίτης. Πέταγε σαν αετός, πήδαγε πάνω στους βράχους, πέρναγε σαν αέρας πάνω από τη γη. Μου μίλησε κάπως οργισμένα, κάπως ανήσυχα και βιαστικά: «Πάω στον Αγιάννη να τρίξω τα δόντια του Αναγνώστη Παπάζογλου ή Τουρκοπαπάζογλου χειρότερος και από Τούρκος κατάντησε, θα του γα..σω τα κέρατα. Τον κερατά, τον τουρκολάτρη, τη σαπιοκοιλιά που πίνει το αίμα του κοσμάκη… Μόνο χαρέμι που δεν έχει. Πήγε στην Πόλη να κάνει τα καπάκια με την Τουρκιά… »

-Επάνω του Ζάχο φάτον, κρέμασε  τον  Τουρκολάτη στην Πλατάνα στον Πρόδρομο  να ξεβρομίσει ο τόπος.

- «Πριν από καιρό κανόνισα τον Κουτσόπαππα στον Άγιο Πέτρο, τον κρέμασα στην ιερά πύλη ….φίλησα την νύφη του, έσφαξα το γιο του τους τιμώρησα παραδειγματικά….. Τώρα θα δεις τι θα πάθει ο δικός σου ο Αγιαννίτης!! ο Προεστός, ο Τουρκολάτης, ο πήξιος ο δήξιος θα του φάω τ΄ αυτιά. Θα του κόψω τ΄ αρ…α , θα του…  Έφερε και άλλους  Αρβανίτες φρουρούς  νομίζει ότι θα τον φοβηθώ !!»

                           

                                  Ζαχαριάς Μπαρμιτσιώτης.1759-1804.

 - Ζάχο να σε ρωτήσω κάτι για το σήμερα, πήγα να ψελλίσω αλλά αυτός είχε χαθεί. Κουτρουβαλούσε και πήδηξε σαν ζαρκάδι σχεδόν πετούσε σαν αετός.

Ξαγνάντισε η σκιά του Καλιοτζλή ►2 είχε κατεύθυνση προς τη Σίταινα. Περιπάταγε με τα πόδια ανοιχτά σαν να ήταν σε καράβι ο φοβερός Τσάκωνας  καπετάνιος της στεριάς και της θάλασσας. Τρόμαξα λίγο αλλά με χαιρέτησε εγκάρδια χαμογελαστά  και ηρέμισα.

- Τι δουλειά είχες στη θάλασσα ρε πατριώτη; Τόλμησα να τον ρωτήσω.

- «Κουρσάρος ήμουνα και όχι ψαράς μου απάντησε γελώντας. Το καράβι ήταν το όπλο να πολεμώ τους Τούρκους. Παιδί μου τους πολέμαγα όπου τους έβρισκα σε στεριά και σε θάλασσα.»

- Πως πάει τώρα η πατρίδα μας ; Ρήμαξαν τα χωριά μας καπετάνιε μου.

-  «Οι καιροί αλλάζουν θα έρθουν καλύτερες μέρες αρκεί να πολεμήσετε με σύνεση και εξυπνάδα. Τώρα ο εχθρός είναι πονηρός και δεν τον βλέπετε.  Άντε καλό μεσημέρι πάω στη Σίταινα να ξαποστάσω γέρασα βλέπεις με φάγανε τα  ξένα.»

- Στο καλό καπετάνιε μου, στο καλό πατριώτη μου.

Από τη ράχη του Αϊ Λιά ξαγνάντισε βαρυπατώντας ο Πέτρος ο Μαντάς ►3 ο προεπαναστατικός Βουρβουραΐος καπετάνιος. Θεόρατος με τεράστιες πλάτες, κατσαρές ξανθωπές μπούκλες στόλιζαν το μεγάλο τετράγωνο κεφάλι του ήταν αποσταμένος και κάθισε δίπλα μου.

- Καπετάνιε πόσοι ήξεραν γράμματα στην εποχή σου τον ρώτησα.

  Με κοίταξε με τα μεγάλα καθαρά του μάτια και με ρώτησε χαμογελώντας πλατιά :  «Εσύ που το ξέρεις αυτό; Τι κάνεις εδώ στα λημέρια μου;¨»

 - Από το τραγούδι σου το ξέρω και μου είχε κάνει εντύπωση.

- «Παιδί μου ελάχιστοι, γνώριζαν γράμματα. Να σε ρωτήσω και εγώ με τη σειρά μου; Ξέρεις πόσοι έχουν σκοτωθεί για τη λευτεριά της πατρίδας στη ράχη αυτή;»

- Αρκετοί καπετάνιε μου από τα παλιά χρόνια μέχρι το Β΄ Αντάρτικο καπετάν  Πέτρο. Εδώ o κάποιος δισέγγονος σου το 1948 με μια αντάρτισσα Παρνωνίτισσα τη Μάρθα έκτιζαν ταμπούρια. Το ξέρεις ;;;

 - «Εμείς οι πολίτες του κάτω κόσμου όλα τα ξέρουμε! Λες να μην παρακολουθούσα τα παιδιά και τα εγγόνια μου; Την ευχή μου να έχεις, να είσαι καλά, μην στενοχωριέσαι έχει περάσει πολλά αυτός ο τόπος. Φεύγω πάω στου Βούρβουρα να δω τη Βλαχοθανάσω και τα παιδιά μου. Μετά θα πάω στην Βλαχοκερασιά ξέρεις έχω την κουμπάρα  μου εκεί !!» Χαμογέλασε πονηρά και συνέχισε το δρόμο του με κατεύθυνση την Αράχοβα – Καρυές. Από εκεί θα ανηφόριζε προς  το χωριό του.

   

- Κάπου φάνηκε ένας λεροφορεμένος ληστής. Ήταν ο Πέτρος Γούβης ►4 από τον Άγιο Πέτρο. Πανύψηλος, μαυριδερός, ξερακιανός γνήσιος Βλαχοαγιοπετρίτης. Πήγα να τον χαιρετήσω αλλά δεν  ήθελε κουβέντα τον φοβήθηκα και δεν του μίλησα.

Σκεπτόταν τη χάρη που του έδωσε η βασίλισσα Αμαλία. Χόρευε ο Πέτρος μες στης Σπάρτης το παζάρι. Σε μια φούρλα η βασίλισσα είδε τα αχλάδια του που φούσκωναν.  Η κακόμοιρα όπως ήταν στερημένη από άντρα λιμπίστηκε το παλληκάρι. Έδωσε  διαταγή να τον βγάλουν από τη φυλακή!! Εξάλλου δεν ήταν συνειδητός αντίπαλος της εξουσίας ληστής ήταν.

Φάνηκαν αρκετές σκιές από πολλούς ανυπότακτους Παρνωνίτες Αντάρτες όλων των εποχών…. Ξαφνικά ήρθαν αγωνιστές από νεότερη εποχή.

                                             

                                                    Γιώργης Μαντάς. 

Προς τη μεριά της Αράχοβας έτρεχε, βαριοπατώντας μια πολύ γνώριμη μου σκιά, ο Γιώργης ο τρισέγγονος του Μαντά ►5  με ένα άδειο οπλοπολυβόλο. Ερχόταν από τον Ταΰγετο, εικοσάχρονος με τουφωτά μαλλιά, αξύριστος, νηστικός, άπλυτος, κατακουρασμένος αλλά περιπάταγε βαριά και σταθερά. Πήγαινε να κρυφτεί στην αγκαλιά του σπιτιού του στου Βούρβουρα.  Το Β΄ Αντάρτικο είχε σχεδόν τελειώσει με εκατόμβες νεκρούς αγωνιστές. Μου έσκασε ένα πλατύ χαμόγελο πικρό χαμόγελο .

 - «Τι κάνεις εδώ;  ¨ Ρε κωλόπαιδο της Φρειδερίκης ¨!!»

Δεν μου έδωσε άλλη κουβέντα βιαζόταν να φύγει. Τον κυνηγούσαν κάποιοι Υπερέλληνες κοντοπατριώτες του. Δεν είχε σφαίρες ειδάλλως θα τους κανόνιζε…. όπως κανόνισε τον Χωραφά….

- Έλα  ΄δώ ρε έχουμε να κουβεντιάσουμε για το σήμερα. Του φώναξα δυνατά,  δεν βλέπεις που μας κυβερνούν οι κερατάδες, οι δοσίλογοι, οι αλήτες με τα τσιράκια τους, μας έφεραν τη φτώχεια, φεύγουν τα νέα παιδιά στα ξένα, ρήμαξε ο τόπος …

- «Να αγωνιστείτε όλοι μαζί, σαλάτα τα κάνατε  η γενιά μου έκανε ότι μπορούσε …»

Ξαφνικά άκουσα τη δήθεν  αυστηρή φωνή του γέρο Πάρνωνα, χαρούμενη ήταν στην ουσία. «Τι σκούζεις ρε παλιόπαιδο, τι φωνάζεις, τι ουρλιάζεις μεσημεριάτικα;   Τραγουδάς παράφωνα, πιάνεις δυνατά κουβέντα,  βρίζεις, ουρλιάζεις, το πρωί πέταξες  λιθάρια, εκτονώνεσαι αλλά  χαλάς την ησυχία στο βουνό μου; Τι να κάνω έχω και ανήσυχα παιδιά για συμμορφώσου !!»

- Εντάξει τέρμα τα αστεία, θα κάνω ησυχία και θα ξαπλώσω να κοιμηθώ. Την ευχή σου παππού.

- «Κάνε ότι θέλεις,  αν πλαγιάσεις σκεπάσου καλά έχεις κακό χούι να κοιμάσαι ξεσκέπαστος, πρόσεξε μην έρθει κανένα φίδι!! Σε λίγο θα κοιμηθώ και εγώ η πνοή μου θα δροσερέψει το δάσος.»

Ξύπνησα πετάχτηκα πάνω καταϊδρωμένος και ανήσυχος. Ονειρο ειναι; που είναι ο παππούς ο Πάρνωνας; που είναι  οι Παρνωνίτες ήρωες; Τι στο καλό μίλαγα με πεθαμένους ; Ο τόπος αυτός είναι στοιχειωμένος;  Όχι οι ήρωες δεν πεθαίνουν.  Πολύ  θα ήθελα να έρχονταν και άλλοι ανυπότακτοι. Ρε τι παιχνίδια φτιάχνει το μυαλό.

Σχόλια.

►1  Ο Ζαχαριάς Μπαρμιτσιώτης Γεννήθηκε το 1759 στην Μπαρμπίτσα του Πάρνωνα. Το πραγματικό του όνομα είναι Ζαχαρίας Παντελεάκος. Ο καπετάν Ζαχαριάς Μπαρμιτσιώτης ονομάστηκε αρχιστράτηγος του Μοριά, είχε σπάνια προσόντα και παλικαριά που έδρασε σε όλο τον Μοριά. Ήταν ο μεγάλος πρόδρομος του 21. Μαθητές του ήταν  Θεόδ. Κολοκοτρώνης, ο Νικηταράς κ.α.  Δολοφονήθηκε στη Μάνη το 1804 ή το 1805  από τον κουμπάρο του Κουγέα . Αφορμή κάποια γυναικοδουλειά. Αίτια  τα χρήματα της Πύλης και αντιζηλία και τα συμφέροντα των Μανιατών μπέηδων. Δυο στίχοι ενός από τα πολλά τραγούδια προς τιμή του Ζάχου.

 «Τρία χωριά μας κλαίγονται, τρία κεφαλοχώρια, Μας κλαίγεται κ' ένας παπάς από τον Άγιο Πέτρο…..»

►2 Ο Δημήτρης Καλιοτζής καταγόταν  από τη Σίταινα της Κυνουρίας. Ήταν κουρσάρος και κατόπιν Κλεφτής στο Mαλεβό. Ήταν σύγχρονος του Ζαχαριά και συναγωνιστής με τον Μπαρμιτσιώτη καπετάνιο.

►3 Πέτρος ο Μαντάς Ο φοβερός Βουρβουραΐος προεπαναστατικός Κλέφτης. Υμνήθηκε για το άτιμο φαρμάκωμα του στην Βλαχοκερασιά της Μαντινείας. Τον Δηλητηρίασε ο κουμπάρος του Μπούμπουκας. «Κουμπάροι ΄φάγαν το Μαντά, κουμπάροι και το Ζαχαριά… »

►4  Πέτρος Γούβης Στα χρόνια του Όθωνα και της Βαυαροκρατίας ο λαός μας πεινούσε. Κάποιοι ανυπότακτοι έγιναν ληστές των Ορέων. Ένας από αυτούς ήταν και ο Πέτρος Γούβης από τον Άγιο Πέτρο της Κυνουρίας. Τον είχαν φυλακίσει στην Σπάρτη. Όταν ο Οθωνας με την Αμαλία έκαναν την περιοδεία στην περιοχή μας- η παράδοση λέει ότι τότε η βασίλισσα έδωσε σπόρο από γεώμηλα – έφτασαν στην Σπάρτη. Ο υπεύθυνος της φυλακής παρέταξε τους φυλακισμένους να χορέψουν προς τιμή του βασιλικού ζεύγους!! Η Αμαλία όταν είδε τον Πέτρο το Γούβη να χορεύει θαμπώθηκε από τη λεβεντιά του και έδωσε εντολή να τον αποφυλακίσουν. Είχε τους λογούς της …

►5  Ο Γιώργης Μιχ. Μαντάς ήταν από τους μικρότερους σε ηλικία αντάρτες του ΔΣΕ Πελοποννήσου. Αγωνίστηκε όλη του τη ζωή από τις γραμμές του ΚΚΕ. Για περισσότερα διαβάστε το βιβλίο του << 'Ο, τι θυμήθηκα από τη συμμετοχή μου στους αγώνες της γενιάς μου, 1942-2004 >> αποτελεί την προσωπική καταγραφή μιας υπερεξηντάχρονης πορείας του αγωνιστή. Μέσα από τις σελίδες του περνάει η ένταξή του στο κίνημα και το ΚΚΕ, η συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση, το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας, την καταδίκη του από Στρατοδικείο, τις φυλακές, τα Γιούρα, την αποφυλάκισή του με όρους, την ένταξή του στην ΕΔΑ, τη διαδρομή του στην περίοδο της δικτατορίας 1967-1974, τη δράση του από τη μεταπολίτευση μέχρι το 2004.